لینک کانال تلگرام
شرکت مهندسی رسا سیستم مهرگان به عنوان مجری طرحهای اتوماسیون صنعتی در زمینه تامین ،طراحی و اجرای پروژه
محصولات:
واحد انرژی های نو و تولیدات پراکنده شرکت مهندسی رسا سیستم مهرگان در بخش های مختلف صنعتی، تجاری، مسکونی و کشاورزی اقدام به انجام کلیه مراحل مربوط به نصب و راه اندازی انواع مختلف انرژی های نو کرده است. در همین راستا با توجه به تخصصی بودن بخش های مختلف مراحل و نحوه انجام کلیه پروژه های مربوط به انرژی های نو و هزینه های مربوط به هر بخش اورده شده است. علاوه بر این در این بخش روند طراحی و اجرای پروژ های مربوط به انرژی های نو، تولیدات پراکنده و انواع مختلف سیستم های ذخیره کننده انرژی آورده شده است.
یکی از مهمترین اجزای یک سیستم خورشیدی جدا از شبکه سراسری برق (آفگرید سولار پاور سیستم – of-grid solar power system) باتری خورشیدی و تجهیزات ذخیره سازی انرژی برق برای استفاده در طول شب و در زمان عدم وجود تابش خورشید میباشند. در یک سیستم خورشیدی، پنل خورشیدی از کمترین هزینه نگهداری و باطری خورشیدی از بالاترین هزینه نگهداری برخوردار است. باطریهای مصرفی در سیستمهای سولار باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند تا بتوانند تحمل شارژ و دشارژهای روزانه و همچنین شوکهای وارده به سیستم را داشته باشند. معمولا در سیستمهای انرژی خورشیدی متصل به شبکه سراسری برق (آنگرید سولار پاور سیستم – on-grid solar power system) ، سیستم به گونهای طراحی میگردد که نیاز به باطری خورشیدی و تجهیزات ذخیره سازی نداشته باشد و تولید برق در طول روز برای چنین سیستمهایی پیشنهاد میشود، تا از سربار هزینههای اضافی بابت نگهداری باطری جلوگیری شود.
باطریهای خورشیدی یک سیستم سولار با وات بالا و توان خروجی زیاد، باید تعدادشان زیاد باشد و در نتیجه از حجم بالا و سرهمبندی پیچیده تری برخوردارند. برای نگهداری مجموعه باطریهای چنین سیستمهای خورشیدی وات بالا، باید حتما از محفظههای مخصوص به نام کابینت باطری استفاده نمود.
شرکت رسا سیستم مهرگان یکی از شرکت های پیشرو در توسعه انرژی خورشیدی در ایران می باشد.
دپارتمان انرژی خورشیدی شرکت مهندسی رسا سیستم مهرگان متشکل از جوانانی با استعداد، خلاق و متخصص می باشد و از یک شبکه داخلی توسعه یافته در تجدیدپذیر بهره می برد.
ما همزمان با توسعه ی پروژه هایمان به رشد و توسعه صنعت انرژیهای تجدید پذیر در ایران می اندیشیم.
فتوولتائیک یا فتوولتائی به مفهوم تولید مستقیم الکتریسیته از نور می باشد. نخستین پایه گذار و مبتکر این پدیده، «ادموند بکرل» فرانسوی است که در سال ۱۸۳۹ با چاپ یک مقاله، کشف آن را نوید داد.در ادامه راه وی، در سال ۱۸۷۷ دو پژوهشگر دیگر به نامهای «آدامز» و «دی»، تحقیقات او را پی گرفته و چند سال بعد یک مهندس آمریکایی به نام «فریتس»، یافته های جدیدی را به اندوخته های محققان قبلی افزود و سرانجام در سال ۱۹۴۸ و با ظهور نیمه هادیها و به خصوص ابداع ترانزیستور،
فصل نوینی در علم الکترونیک پا به عرصه وجود گذاشت. کمی بعدتر در اوایل سال ۱۹۵۳ یک تیم تحقیقاتی متشکل از سه اندیشمند به نامهای «پیرسون»، «چاپین» و «فولر»، داشته های محققان پیشین را تکمیل کرده و تولد نخستین سلولهای خورشیدی را به جامعه ی علمی و صنعتی جهان بشارت دادند. پنج سال پس از ساخت این سلولها، یعنی در سال ،۱۹۵۸ آنها بر روی یک ماهواره ی
فضایی آمریکا به نام «ونگارد۱» نصب شده و عملاً از برق تولیدیشان استفاده کردند. سلولهای فتوولتائی یا خورشیدی، کریستالهای ظریفی هستند که از لایه های بسیار نازکی از مواد نیمه هادی خاص ساخته شده اند. خوشبختانه مهمترین عنصری که در ساخت این سلولها به کار میرود دومین عنصر فراوان پوسته ی زمین، یعنی سیلیکون است. سلولهای اشاره شده، برای تولید برق، به تابش
نور خورشید نیاز دارند و به این لحاظ، کارآیی و بازدهی آنها در مناطقی از دنیا که با تابش های شدیدتر و طولانی مدت تری مواجهند، بیشتر است. لازم به ذکر است که انرژی رایگان و لایزال دریافتی از خورشید در کره زمین، بالغ بر ۱۰۰۰۰ برابر مصرف سوخت های هسته ای و فسیلی فعلی بوده و از این لحاظ هیچگونه کمبودی احساس نمیشود.
به سه دلیل عمده، بهره گیری از انرژی خورشید در تولید برق، در هزاره سوم، به صورت جدی تری در دستور کار بسیاری از کشورهای پیشرفته صنعتی قرار گرفته است. پیش از همه، این فناوری، فاقد هرگونه آلودگی بوده و هیچ پیامد زیست محیطی خاصی را به دنبال ندارد. دوم، سلولهای خورشیدی فاقد قطعات و ساز و کارهای مکانیکی اند و به این لحاظ، عملکرد آنها با حداقل فرسایش و استهلاک همراه بوده و نیازی به تعویض و سرویس های منظم و دوره ای ندارند و بالاخره، ذخایر سوختهای فسیلی
جهان به سرعت رو به اتمام است و براساس گزارش های مختلف، در یک قرن آینده و به تدریج به اتمام می رسند.
البته برق تولیدی یک سلول خورشیدی واحد، جزئی و مختصر بوده و در نگاه اول به نظر میرسد که توان مزبور، فاقد کارایی و تأثیر قابل ملاحظه است و نهایتاً از آن میتوان برای فعالسازی وسایل کم مصرفی همچون یک ماشین حساب بهره گرفت. هر چند که این فکر، تصور نادرستی بوده و با اتصال تعدادی از این سلولها به یکدیگر به راحتی میتوان به انرژی مورد نظر دست یافت و تنها محدودیت
پیشرو، بعد از بالا رفتن قیمت، سنگینی وزن و افزایش فضای مورد نیاز برای جا دادن آنها میباشد. با اصلاح فناوری ساخت و ابداع روش های جدیدتر و سیر صعودی میزان تولید و همه گیر شدن استفاده از پنل های خورشیدی در کارهای خانگی، تجاری و صنعتی، طبیعتاً قیمت آنها هم کاهش یافته و این روند نزولی دنبال خواهد شد.
انرژی خورشیدی در ایران
طبق آمارهواشناسی ایران اگر توجهی به میزان تابش خورشید در این کشور داشته باشیم درخواهیم یافت، که شهرهای بزرگ و کوچک ایران بطور متوسط از۲۵۰ تا ۲۹۱ روز آفتابی در سال برخوردارند که این امر بیانگر پتانسیل بسیار بالای انرژی خورشید در کشور ما است. یکی از مدیران ارشد صنعت برق در همین زمینه گفتند: تابش آفتاب در ایران با تابش آفتاب در کشورهایی نظیر عربستان بسیار متفاوت است چرا که آفتاب عربستان گرمایی بیشتری دارد درحالی که تابش آن در ایران مطبوع است. وی تصریح می دارد که این تفاوت تابش سبب می شود بتوانیم از انرژی خورشید برای تولید برق با بهره گیری از سیستم های فتوولتائیک نهایت بهره را بگیریم چرا که این سیستم ها در مقابل گرمای زیاد راندمان کمتری دارند. این کارشناس صنعت برق ایران با اشاره به اینکه اگر یک سیستم فتوولتائیک با ظرفیت تولید یک کیلووات داشته باشیم می توانیم ۱۶ تا ۱۹ درصد راندمان از آن داشته باشیم همچنین می گوید: درحالی که این درصد در کشورهای اطراف ایران به ۱۴ تا ۱۵ درصد بیشتر نمی رسد به عبارت ساده تر ایران باصرفه ترین و اقتصادی ترین کشور منطقه برای بهره گیری از انرژی خورشیدی است. سرمایه گذاری اولیه برای تولید انرژی از طریق سیستم های فتوولتائیک در گذشته بالا بود ولی در سال های اخیر با رشد تکنولوژی و ارزان سازی خوشبختانه سرمایه گذاری در زمینه انرژی خورشیدی اقتصادی است و آینده بسیار خوبی در انتظار انرژی خورشیدی است. با توجه به اینکه کشور ما از نظر تابش انرژی خورشید پتانسیل خوبی را داراست و زمین هایی در کشور با وسعت زیادی وجود دارد که ظرفیت کشاورزی ندارند، بهترین کار در این مناطق بهره گیری از انرژی خورشیدی است. وضعیت کشورایران از لحاظ سوق الجیشی نیز به گونه ای است که می تواند گذرگاه انرژی باشد، چون تمامی کشورهای اطراف نیازمند انرژی برق هستند و اگر بتوانیم تولید انرژی را در کشور زیاد کنیم، صادرات آن بسیار سودآور است و انرژی خورشیدی از آن دسته انرژی هایی است که آینده خوبی دارد. از انرژی خورشیدی می توان در صنایع، خانگی و … استفاده کرد به خصوص در روستاها و مناطق دورافتاده که برق رسانی به آنها کار دشواری می باشد که با این سیستم به راحتی برق رسانی به آنها امکان پذیر می شود. یکی از مزایای بهره گیری از انرژی خورشیدی این است که ضرورتی ندارد که به صورت تجمعی ایجاد شود بلکه می توان به صورت پراکنده نیروگاه هایی با ظرفیت ۴۰۰ کیلووات، ۵۰۰ کیلووات، یک مگاوات، دو مگاوات ایجاد کنیم که برق تولیدی از آنها به شبکه ارسال می شود و از طریق شبکه در سراسر کشور به دست مصرف کننده می رسد. بنابراین در مناطق حساس و استراتژیک از نظر پدافند غیرعامل در مواقعی که بحران اتفاق می افتد تامین برق آنها ضروری است، از انرژی خورشیدی بهره گیری کنیم. اخیرا دو برنامه توسط مجلس شورای اسلامی و وزارت نیرو برای سرعت رشد بهره گیری از نیروگاه های خورشیدی، تدوین شده است. به این معنی که برای بخش خصوصی تمهیداتی قایل شده است و همکاری لازم با آنها انجام می شود تا یک نیروگاه خورشیدی را که می توانند سرمایه گذاری و ایجاد کنند و برای آنها پروانه تاسیس صادر می شود که از طریق این پروانه می توانند یک سری تسهیلات را که مجلس شورای اسلامی در نظر گرفته بهره گیری کنند و زمانی که کار احداث نیروگاه به پایان رسید و به شبکه متصل شد، کنتوری نصب می شود و انرژی تولید شده را اندازه می گیریم و هر کیلووات آن به مبلغ ۴۶۶۰ ریال از آنها خریداری می شود که آنها به راحتی می توانند در کوتاه مدت سرمایه خود را به دست آورند. برنامه دیگری که برای تسری و توسعه ایجاد نیروگاه های خورشیدی پیش بینی شده است که مردم راغب به بهره گیری از انرژی خورشیدی شوند به این صورت است که هر متقاضی که برای این کار ثبت نام کند معادل ۵۰ درصد یعنی ۵/۴ میلیون تومان به ازای هر کیلووات، وام بلاعوض پرداخت خواهد شد و مابقی را باید متقاضی سرمایه گذاری کند. یکی دیگر از مزایای نیروگاه های خورشیدی، نحوه نگهداری آنهاست که بسیار ساده و با کمک یک کنترلر امکان پذیر است.
اجزاء یک سیستم خورشیدی منفصل از شبکه:
برای راه اندازی یک سیستم خورشیدی و تامین برق مورد نیاز از خورشید نیاز به قطعات زیر داریم:
۱-پنل خورشیدی
۲-شارژ کنترلر
۳-باطری
۴-اینورتر
جزئیات هر یک از قطعات بالا را با هم مرور می کنیم.
پنل خورشیدی:پنل های خورشیدی یا صفحات خورشیدی از کنار هم قرار گرفتن سلول های خورشیدی به وجود می آیند که جنس آن ها از نیمه هادی ها بوده و برای تبدیل انرژی خورشیدی به الکتریسیته مورد استفاده می گیرند که میزان انرژی تولیدی این صفحات به ابعاد آن ها و تکنولوژی ساخت آن ها بستگی دارد همچنین برای دست یافتن به انرژی بیشتر می توان از چند صفحه استفاده نمود.
صفحات خورشیدی از نظر تکنولوژی ساخت به سه دسته تقسیم می شوند.
صفحات فتوولتائیک پلی کریستال (Photovoltaic Polycrystalline Panels)
صفحات فتوولتائیک مونوکریستال (Photovoltaic Monocrystalline Panels)
صفحات فتوولتائیک نواری (Thin Film).
شارژ کنترلر:شارژ کنترلر قطعه ای است که بین پنل خورشیدی و باطری قرار میگیرد و یک مبدل DC به DC است که برای بهینه سازی و افزایش طول عمر باطری به کار میرود.
نحوه عملکرد:اگر باطری مستقیما به پنل متصل شود عمر آن کاهش میابد مگر در حالتی که جریان تولیدی توسط پنلهای PV برابر ۱/۵% جریان مجاز باتری یا کمتر از آن باشد.شارژ کنترلر دارای وظایف زیر است:
۱-ولتاژ باتری را بررسی می نمایند و هرگاه که ولتاژ باتری زیادتر از حد شود، جریان شارژ را متوقف میکند.
۲-بیشتر کنترلرها وقتی ولتاژ به حد تعیین شده ای میرسد به راحتی میتوانند باز شوند و یا این که جریان میان باتری و PV را محدود نمایند و هنگامی که ولتاژ باتری پائین بیاید دوباره به مدار برگردانده میشود.ولتاژ حد در بعضی از کنترلرها قابل تنظیم است و در برخی دیگر توسط کارخانه سازنده از پیش تنظیم گردیده است.
۳-کنترلر همچنین از جریان معکوس در هنگام شب جلوگیری می نماید.جریان معکوس،مقدار جریانی است که هنگام شب در جهت معکوس از پانل می گذرد و باتری را تخلیه می کند.اما این توان تلف شده قابل صرف نظر کردن است.تنها در مورد سیستم های PV بزرگ این جزیان محسوس است.تقریبا تمامی کنترلرها به طور اتوماتیک این جریان را کنترل می نمایند.
باتری:باتریها انرژی الکتریکی را به صورت شیمیایی در خود ذخیره می کنند. در سامانه های فتوولتاییک باتری ها وظیفه پشتیبانی در طول شب و در روزهای ابری را به عهده دارند. از آنجا که توان خروجی صفحات فتوولتاییک در طول روز متغییر میباشد، یک باتری ذخیره کننده می تواند یک منبع نسبتا ثابت برای تولید توان باشد. تا تغییرات نور تابیده شده به صفحات را جبران کند. مزیت دیگر استفاده از باتری در سیستم های خورشیدی تامین جریان راه اندازی موتور های الکتریکی است.در این سیستم برای افزایش ولتاز باطری ها را با یکدیگر سری و برای افزایش جریان آن ها را با هم موازی می کنند.
اینورتر:در صورتی که بار ما DC باشد نیازی به اینورتر نمی باشد و می توان مستقیما از برق باتری استفاده نموده ولی در صورتی که نیاز باشد یک مصرف کننده AC را تغذیه کنیم باید ابتدا برق DC توسط اینورتر به AC تبدیل نماییم سپس استفاده نماییم.
ویدئوی زیر را ببینید:
مزایای انرژی خورشیدی:
ما می توانیم از انرژی خورشیدی تا زمانی که خورشید وجود دارد استفاده کنیم (با توجه به گزارش ناسا در حدود ۶٫۵ میلیارد سال دیگر) ولی باید گفت قبل از نابود شدن خورشید زمین از بین خواهد زیرا دانشمندان تخمین زده اند که خورشید حدود ۵ میلیارد سال دیگر زمین را خواهد بلعید .
پتانسیل انرژی خورشیدی مافوق تصور ماست . بر روی سطح زمین در حدود ۱۲۰٫۰۰۰ تراوات انرژی از پرتوهای خورشید تابیده می شود یعنی ۲۰٫۰۰۰ هزار بار بیشتر از انرژی مورد نیاز برای زمین .
این انرژی را نمی توان محدود به کشور خاصی کرد و تمام کشورهای دنیا می توانند از این انرژی استفاده کنند .
انرژی که هم تجدیدپذیر باشد و هم به وفور بر روی زمین موجود باشد پس پایدار نیز هست .
با توجه به اینکه انرژی تولید شده توسط خورشید (هر دو نوع حرارتی و الکتریسته) فاقد آلودگی می باشد این انرژی در زمره انرژی های پاک قرار می گیرد .
می دانیم که هر چقدر که از انرژی خورشیدی یا سایر منابع تجدیدپذیر فاقد آلودگی استفاده کنیم میزان استفاده از منابع انرژی غیر تجدیدپذیر کاهش می یابد که این خود یک گام موثر در کاهش گازهای گلخانه ای و کاهش تغییرات اب و هوایی است .
انرژی خورشیدی در تمام دنیا قابل دسترس است و مانند بعضی از انرژی ها (انرژی هسته ای ) که فقط در دسترس تعدادی کشور است نمی باشد . می توان گفت که این انرژی به سبب نصب اسان و قابلیت نصب در همه ی شرایط اب و هوایی یکی از بهترین منابع قابل دسترس در همه جا می باشد .
انرژی خورشیدی را می توان انرژی مردمی نیز نام برد زیرا در دسترس عموم مردم هست و نیاز به گرفتن مجوز از دولتها برای نصب ان نیست .
یکی از مهمترین مزایای این سیستم کاهش هزینه ها و حتی فروش برق اضافه تولیدی به شبکه برق می باشد.
انرژی خورشیدی کاربرد های زیادی دارد مانند برق رسانی به مکان هایی که شبکه برق در انجا وجود ندارد، استفاده برای شیرین کردن اب یا گرم کردن اب برای مصارف گرمایی و …
در بعضی موارد می توان از صفحات خورشیدی(پنل خورشیدی) استفاده های دیگری نیز کرد مانند نصب بعنوان سقف پارکینگ و یا استفاده بعنوان سایه بان، که امروزه به دلیل کمبود فضای نصب و صرفه جویی در هزینه ها این نوع نصب رو به گسترش است به طوری که در بیشتر شرکت های بزرگ و کارخانه ها این نوع نصب بیشتر ترجیح داده می شود .
با توجه به اینکه در سیستم های خورشیدی هیچ گونه قطعه متحرکی وجود ندارد این سیستم ها هیچ گونه سر و صدایی ندارند که این خود یک مزیت خوب برای این سیستم هاست که می توان انها را در هر مکانی نصب کرد حتی بر روی بیمارستان ها برای تامین برق اضطراری انها .
دولت ها به دلایل زیر از انرژی خورشیدی حمایت می کنند :
– با توجه به اینکه انرژی خورشیدی یک انرژی پاک محسوب می شود و امروزه همه ی دولت ها درگیر مسایل زیست محیطی هستند این انرژی یکی از گزینه ها برای کم کردن الودگی زیست محیطی است .
– یکی از دلایل دیگر را می توان رغبت دولت ها به خصوصی سازی عنوان کرد که در بحث انرژی یکی از گزینه ها برای خصوصی سازی را می توان انرژی خورشیدی عنوان کرد .
– دلیل دیگری که می توان عنوان کرد صرفه جویی در هزینه هاست مثلاً اگر دولت بخواهد یک روستا که در وسط کوهستان قرار دارد برق رسانی کند هزینه ان خیلی بیشتر از نصب سلول خورشیدی برای ان مکان است .
تعمیر و نگهداری کم :
طبق گفته اکثر کارشناسان این صنعت، انرژی خورشیدی تعمیر و نگهداری خیلی کمی دارد تا حدی که می توان گفت برای مصارف مسکونی فقط باید سالی چند بار صفحات را تمیز کنند.
مصارف و کاربردهای فتوولتائیک (پنل های خورشیدی)
الف) مصارف فضانوردی و تامین انرژی مورد نیاز ماهوارهای جهت ارسال پیام
ب) روشنایی خورشیدی – در حال حاضر روشنایی خورشیدی بالاترین میزان کاربرد را در سراسر جهان دارد سالانه دهها هزار نمونه از این سیستم در سراسر جهان نصب و راه اندازی میشوند. (مانند تأمین برق خیابانها – پارکها – جادهها – تونلها و تامین برق پاسگاههای مرزی که دور از شبکه برق هستند).
ج) سیستم تغذیه کننده یک واحد مسکونی – انرژی مورد نیاز کلیه لوزام برقی منازل شهری و روستایی را میتوان با استفاده از پنلهای فتوولتائیک و سیستمهای ذخیره کننده تأمین نمود.
د) چراغهای ترافیکی و دوربین های تردد شمار
ﻫ) سیستم چراغ چشمک زن – بر روی دکل های آنتن سازمان منابع طبیعی استان سمنان و پشتیبانی وزارت صنایع دفاع و در پناه گاه های فدراسیون کوهنوردی از آن استفاده شده است.
و) حفاظت کاتودیک خطوط لوله نفت و گاز – هم اکنون شرکت ملی گاز ایران از این سیستم در بعضی نقاط استفاده می نماید، و هم اکنون قرار است در طراحی یکی از پروژه های حفاظت کاتدی طرحهای نفت و گاز استفاده از پنلهای خورشیدی در نظر گرفته شود.
ز) سیستم پمپاژ خورشیدی – قابلیت استحصال آب از چاهها – قنوات – چشمهها – رودخانهها و سایر مصارف عمومی را دارا می باشد.
ک) سیستم های پشتیبانی امداد جادهای
ل) تغذیه کننده ایستگاههای مخابراتی – زلزله نگاری -رادار و دستگاه های بی سیم نیروی هوایی ارتش – سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی
م) ماشین حساب – ساعت – رادیو – ضبط صوت و وسایل بازی کودکان
ن) یخچالهای خورشیدی – جهت سرویس دهی و ارائه خدمات بهداشتی در مناطق دورافتاده استفاده می شود.
ح) سیستم تغذیه کننده پرتال یا قابل حمل – بازده توان این سیستم از ۱۰۰ وات تا ۱ کیلووات میباشد.
ت) نیروگاههای فتوولئاتیک – هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان نیروگاه های فتوولتائیک در واحدهای کوچک و بزرگ به صورت اتصال به شبکه و یا مستقل نصب و راه اندازی شده است.
شرکت رسا سیستم مهرگان یکی از شرکت های پیشرو در زمینه سیستم های امنیتی و دوربین های مدار بسته در ایران می باشد. این شرکت به عنوان مشاور، طراح و مجری سیستمهای امنیتی و نظارت تصویری فعالیت خود را از سال ۱۳۹۰ آغاز نموده است و با گروهی از مهندسین با تجربه آمادگی خود را جهت ارائه خدمات در زمینه تامین ،مشاوره و اجرای دوربین های مداربسته ، گیت های فروشگاهی، دزدگیر و سیستم های امنیتی فروشگاه ها، ساختمان ها، انبارها، پارکینگ ها و قسمت های ویژه که نیاز به نظارت مستقیم و شبانه روزی دارد اعلام می دارد.
کارشناسان بخش دپارتمان سیستم های امنیتی و دوربین های مدار بسته شرکت رسا سیستم مهرگان تا پایان هر گونه پروژه امنیتی و نظارت تصویری ساختمان، فروشگاه و … شما مشتریان عزیز را با صبوری و شکیبایی تمام مشاوره و همراهی خواهند کرد.
زمانیکه کاربری می خواهد دوربین مداربسته خریداری نماید همیشه با این سوال روبرو خواهد بود که از کجا باید شروع کند، چه اطلاعاتی باید داشته باشد و یا درخواست چه محصولی با چه ویژگی هایی باید داشته باشد تا نیاز اصلی را بشکلی بهینه برطرف نماید.
در این مقاله می کوشیم شما را در انتخاب دوربین مداربسته و راه اندازی سیستم نظارت تصویری کمک نماییم. هر آنچه که شما بهتر است پیش از خرید دوربین مداربسته بدانید سعی کرده ایم در اختیارتان بگذاریم تا بخوبی با درنظر داشتن نیازتان بتوانید بهترین انتخاب را انجام دهید.
عناوینی که قرار است در تمام این مقالات به آنها اشاره شود :
در ابتدا بهتر دیدیم نگاهی به ایرادات درخواست های خرید دوربین مداربسته ای که از طرف کاربران و شرکتهای سرویس گیرنده به شرکت های تامین کننده می رسد بپردازیم. در اکثر برگه های RFP(درخواست پیشنهاد)که برای از طرف کاربران حقیقی و حقوقی به شرکت های تامین کننده فرستاده می شوند دارای ۳ مشکل اساسی هستند :
۱) خصوصیات کیفی قوی برای محصول بدون قید مشخصات
وقتی مثلا از کسی بخواهید که به شما “دوربین مداربسته تحت شبکه با رزولوشن بالا و قابلیت کار در نور کم” معرفی کند در واقع سوالات و حجم عظیمی از اطلاعات مبهم را در کلامتان نهفته اید. عین این است که سریالی ۱۰۰۰ قسمتی را ندیده باشید و بخواهید در یک سوال از فیلم همه آن را برایتان تعریف کنند! معمولا این شکل اطلاعات کلی و مبهم خود می توانند منبع مشکلات باشند. بسیاری از پاسخدهندگان بسرعت تمام محصولات ارزان قیمتی را که دارند در اختیار شما قرار می دهند. البته علت این است که می دانند اولا درخواست کننده چیزی از دوربین یا مشخصات آن نمی داند ثانیا از این جمله برمی آید که بدنبال جنس ارزان قیمت است.
معمولا این اتفاق در حالی رخ می دهد که درخواست کننده فردی تنبل یا غیرمطلع باشد. اگر شما نیازی به داشتن تمام اطلاعات جزئی خاص ندارید حداقل مطمئن شوید همان تعداد اطلاعات مهم و تاثیرگذاری که باید داشته باشید را در ابتدا کسب کرده اید.
۲) مشخصات عجیب غریب مختص به یک برند
دوربین مداربسته تحت شبکه اصلا شبیه به یک کامپیوتر شخصی نیست. شما نمی توانید که دوربین مداربسته ای را مثل کیس کامپیوترتان با قطعات جدا جدا و ویژه سفارش داده و سرهم کنید! متاسفانه خیلی از مشخصاتی که در دوربین ها می بینیم خودشان نشان می دهند که کاذب هستند، مثلا دوربین SpeedDome با زوم ۳۰X و رزولوشن ۵ مگاپیکسل!!! هیچ گاه این عبارات عجیب قریب و خارق العاده را در درخواست خود نگنجانده و یا از یک پیشنهاد دهنده نپذیرید.
۳) از محصولات اختصاصی یا ناسازگار با دیگر برندها پرهیز کنید!
مثلا دوربینی را به عنوان ارئه دهنده سرویسی ویژه معرفی می نمایند که اصلا در دیگر برندها مشابهی هم برایش پیدا نمی شود و بین برندهای دیگر نیز آن استاندارد را اصلا برسمیت نمی شناسند. خرید این قبیل تجهیزات بعد از گذشت زمانی شمارا با مشکل روبرو می سازد. در تعمیم این موضوع باید بگوییم اگر چه خرید یک محصول از شرکتی خاص ویژگی های خوبی به همراه دارد اما متوجه باشید که خرید یک دوربین مداربسته شما را محدود به استفاده از دیگر تجهیزات آن شرکت یا کارخانه نکند. مثلا دوربینهایی نخرید که در ادامه مجبور به خرید دستگاه NVR از همان شرکت باشید و تجهیزات تنها نیاز به معماری آن شرکت نداشته باشند. البته بخش زیادی ازاین محدودیت ها در کلمه خلاصه شده و در عمل می شود تغییر برند داشت.
انجام تست و دیدن کارکرد عملی دوربین مداربسته
زمانی که خیلی از مشخصات دستگاه براساس مزیت ها و بدور از اطلاعات کمی بیان می شود بهتر است در عمل از نزدیک کارکرد محصولات را مشاهده نمایید. در خیلی از موارد مثلا در عکس تبلیغی از یک محصول بیان شده که دوربین X در نور بسیار کم Y چنین تصویری دارد و سپس در عمل آنچه دارید با تصویر تبلیغی کاملا متفاوت است. علت این است که در تبلیغات اطلاعات کامل را به شما نداده اند! به شما چیزی از استفاده دوربین با شاتر آهسته گفته نشده است. بعدها می فهمید که مثلا برای داشتن تصویری شفاف و واضح در شب این دوربین در بهترین حالت و با تغییر بسیار زیاد شاتر این عکس را گرفته است و عملا کارایی ندارد!
بنابراین بهتر است در پروژه های بزرگ به شرکت تامین کننده درخواستی برای دیدن دمو دوربین یا تجهیزات بدهید. البته این درخواست شما کمی کار را برای شرکت تامین کننده سخت می کند و معمولا انتظارات مشتری باعث می شود مجبور به استفاده از استانداردهای سخت تری شوند. بنابراین شما دقیقا کیفیت تصویر و جزئیات تصویری را که می خواستید با خرید دوربین خواهید داشت.
شش پارامتر که معمولا با ارئه یا برداشت غلط از مشخصات دوربین مداربسته، باعث می شوند در پایان کار تصاویر بی کیفیتی داشته باشید:
در درجه اول قبل از اینکه مشخصات دوربین نوشته شود، باید وسعت میدان دید(FOV) مورد نظر در هر دوربین مشخص شود. یعنی برای صحنه که که قرار است دوربین به شما بدهد باید فکر و برنامه ریزی نمایید. سناریوهای خود را درنظر گرفته سپس بهترین حالت امنیتی را از بینشان انتخاب نمایید. این اطلاعات اولویت و ویژگی های هر یک از پارامتر ها مانند میزان PPF(پیکسل در میدان دید)، رزولوشن، میزان نورکم، WDR ومنبع نور IR را به بهترین شکل ممکن، مشخص خواهند کرد. مشخصات عادی دوربین این ویژگیها را بر اساس نیاز شما معلوم نمی کند و در عوض به شما مشخصات عمومی و مبهمی را خواهد داد که ممکن است از طرف تامین کننده تجهیزات به شما پیشنهاد و نتایج متفاوتی بهمراه داشته باشد.
هدف اصلی در نمای دوربین
باید میزان زاویه مورد نظری را که می خواهید دوربین پوشش دهد، معلوم کنید. در این زاویه باید علاوه بر پوشش دادن خوب موارد امنیتی، بصرفه بودن انتخاب دوربین ها را نیز درنظر بگیرید. گاهی می شود دو زاویه دید متفاوت را با یک دوربین پوشش داد و هزینه با رعایت موارد امنیتی کاهش داد.
هدف موردنظر در تصویربرداری یک صحنه درواقع مهمترین بخش از تصویر است که می خواهیم دوربین به آن نگاه کند! برای مثال دوربینی که در ورودی نصب می شود مهمترین هدفش گرفتن تصویر فضای راهرو و ورودی خواهد بود. علت آنکه معلوم کردن زاویه دید و هدف تصویربرداری مهم خواهد بود به این نکته بر می گردد که دوربین مداربسته نمی تواند برای تمامی اجسام با فواصل متفاوت از مرکز تصویر، جزئیاتی با کیفیت یکسان ارائه دهد. تمام کیفیت دوربین و جزئیات تصویر متاثر از فاصله اجسام از خود دوربین و مرکز تصویر خواهد بود. در هر مدل دوربین مدار بسته ای جدا از مدل آن، مثلا یک شیئی که در فاصله ۶ متری از دوربین مداربسته قرار دارد بهتر دیده می شود تا شئی که در فاصله ۱۵ متری از دوربین مداربسته قرار دارد. بنابراین مثلا اگر در تصویر شما نیاز به تشخیص چهره مراجعین در محلی دارید که فاصله دوربین تا صورت شخص ۶ متر است اگر این دوربین در فاصله ۱۵ متری قرار بگیرد تقریبا دیگر قادر به مشاهده واضح چهره افراد نخواهید بود و در بهترین حالت حدود بدن فرد بصورت کدر دیده خواهد شد.
بالاخره با تعیین نقطه هدف دوربین مداربسته، تامین کننده می تواند برای شما پیشنهادات بهتری ارائه کنند و احتیاجات امنیتی شما را نیز بهتر درک کرده و رفع کنند.
میدان دید افقی
با تعیین نقطه هدف دوربین، تصمیم گیرنده بهتر می تواند بفهمد که با چه وسعتی دوربین باید میدان دید را تحت پوشش قرار دهد. با در نظر گرفتن و تعیین هدف دوربین مداربسته، میزان PPF متعاقبا می تواند تعیین شود.
برای مثال، کاربری تصمیم دارد که برای داشتن تصویری واضح و با جزئیات از چهره یک فرد در هر متر از تصویرش حدودا ۱۵۰ پیکسل در نظر گرفته شود(طول یک بعدی). به این شکل چون کاربر وسعت میدان دید را بدون گفتن میزان فاصله به طراح اعلام کرده؛ بنابراین یک طراح پروژه با توجه به این مشخصات تصور می کند میدان دیدی با وسعت ۳ متر برای ورودی کافی خواهد بود، در صورتی که شما نیازتان نصب دوربینی در فاصله ۶ متری در لابی راهرو است و نه نصب دوربین مداربسته در کنار در ورودی! بنابراین از آنجاییکه وسعت میدان دید ۳ متری را می توان با دوربین مداربسته SD مورد پوشش قرارداد طراح هم همین دوربین را درنظر می گیرد. ولی چون شما می خواهید دوربین در فاصله ۶ متری قرار گیرد (طراح با درک ناصحیح ۳ متر در نظر دارد) بنابراین نیاز به دوربینی مگاپیکسلی خواهید داشت.
طراح که دوربین مداربسته SD را در نظر داشته پس از نصب در فاصله ۳ متری از طرف شما با درخواستی روبرو می شود که دوربین را به فاصله ۶متری منتقل نماید. با این کار کیفیت تصاویر بشدت کاهش می یابد و در پایان نیز شما بعنوان یک مشتری، علی رقم درنظر داشتن مشخصات مورد نظر، رضایت نخواهید داشت.
ایراد بیان کیفیت بر مبنای پیکسل به متر این است که باید میزان وسعت دید مورد پوشش را نیز تعیین نمایید. یعنی علاوه بر کیفیت پیکسل به متر باید به فاصله دوربین تا هدف نیز اشاره نمود.
شبیه سازی هدف دوربین و میدان دید
خلاصه اعداد و ارقامی که به تجربه و در آزمایشهای عملی بدست آورده ایم :
انتخاب رزولوشن مورد نظر
اگر در فکر استفاده از دوربینهای مداربسته تحت شبکه هستید باید به دنبال دوربین مداربسته ای با رزولوشن حداقل ۷۲۰P(1.3مگاپیکسل) یا بالاتر باشید که البته دوربین مداربسته ۱۰۸۰P نیز بدلیل رایج شدن مناسب تر است. رزولوشن SD نیز بشکل تقریبا تنها در بعضی دوربین های مداربسته PTZ کاربرد دارد که این رزولوشن کم را نیز با فاصله کانونی زیاد لنز دوربین جبران می کند.
یک دلیل استفاده از رزولوشن SD شاید این تفکر قدیمی باشد که در نور کم کارایی بهتری دارد و عمدتا به دلیل پیشرفت در تصویربرداری در نورکم یا داشتن سیستم نور IR ، منسوخ شده است. نمونه هایی از این پیشرفت را می توان در تکنیکها و محصولات شرکتهای معروف مثال زد :در شرکت Axis تحت عنوان Lightfinder یا در شرکتBosch تحت عنوان Starlight ، شرکت Hikvision بنام DarkFighter و .. .
سوال بعدی که در ذهن می آید این خواهد بود که چرا و در چه حالتی باید از رزولوشن۷۲۰P HD ، ۱۰۸۰P و یا بالاتر استفاده شود. توصیه ما این است :
معلوم است که رزولوشن ۱۰۸۰P نسبت به رزولوشن ۷۲۰P دارای میزان جزئیات قابل استفاده بیشتری است. یعنی در سناریوی ابتدایی مقاله اول که تعریف کردیم رزولوشن۱۰۸۰P دارای جزئیات بیشتری برای میدان دید ۶ متری بود. اگر شما میدان دید وسیعتری داشته باشید رزولوشن ۱۰۸۰P در عمل بهتر خواهد بود. ولی درکل مزیت دیگری نخواهید داشت و بهتر است برحست هزینه تصمیم بگیرید که آیا این تفاوت جزئی می ارزد یا خیر.
دوربین مداربسته ۳مگاپیکسلی و ۱۰۸۰P تقریبا در یک حد هستند. (یعنی اکثر محصولات دوربین مداربسته که بعنوان ۱۰۸۰P در بازار وجود دارند رزولوشن ۳MP را نیز در تصویر پشتیبانی می کنند). مهمترین مزیت خرید دوربین مداربسته با رزولوشن ۳ مگاپیکسل نسبت به ۱۰۸۰P این است که رزولوشن ۳ مگاپیکسل میدان دید عمودی بیشتری را در تصویر پوشش می دهد. یعنی نرخ تصویر در حالت ۴:۳ حدودا ۵۰۰ پیکسل عمودی بیشتر نسبت به نرخ تصویر ۱۶:۹ در رزولوشن ۱۰۸۰P خواهد داشت).
گزینه بالاتر رزولوشن ۵ مگاپیکسل خواهد بود. همراه با افزایش حدود ۲۵ درصدی در میزان رزولوشن های افقی نسبت به رزولوشن استاندارد قبلی، اشکالاتی ظاهر خواهند شد : مثلا کاهش میزان فریم تصویر (بجای ۳۰ فریم در ثانیه، ۱۵ فریم درثانیه یا کمتر)، عدم وجود قابلیت WDR با درجات مختلف، کار در نور کم نامناسب(بجز استثناعات) و .. . بخاطر همین محدودیت ها، رزولوشن ۵ مگاپیکسل اغلب تنها باید در محیطهایی با شدت نور کافی و بالا، نور معتدل و یا دیگر کاربردهایی که نسبت به رزولوشن ۱۰۸۰P از مزیت خاصی برخوردار باشد استفاده شود.
بیش از ۵ مگاپیکسل، که دررواقع رزولوشن استاندارد ۴K خواهد بود. این رزولوشن تقریبا با ۸ مگاپیکسل برابری خواهد داشت. همانطور که در این مقاله پیشتر گفتیم محصولات کمی با این رزولوشن وجود دارد که شاید امکاناتش نسبت به هزینه پرداختی خیلی تمایزی بوجود نیاورد. بعضی از مدلهای امتحان شده با قابلیت کار در نور کم یا قابلیت WDR ، کاملا با مدلهای ۵ مگاپیکسلی و یا حتی مدلهای ۱۰۸۰P از نظر کارایی یکسان بوده و حتی ضعیف تر می باشند. اگر مجبور به استفاده از دوربین مداربسته ۴Kهستید اکیدا توصیه می کنیم که قبل از خرید نوع کارکرد آن را از نزدیک ببینید و تجربه کنید.
دوربین مداربسته هایی با رزولوشن های ۱۰ مگاپیکسلی یا فراتر(تا ۲۹ مگاپیکسل) چندان رایج نیستند و تنها شرکتهای محدودی این دست محصولات را ارائه می دهند. همانطور هم که گفتیم از معایبی همچون داشتن نرخ ضبط تصاویر بسیار پایین و کارکرد نامناسب در نورکم رنج می برند. علاوه بر این، دوربین مداربسته در این سطح معمولا نیاز به داشتن سیستم VMS اختصاصی داشته و همین موضوع بازهم هزینه را افزایش می دهد.
کارایی در نور کم : چطور کارایی در نور کم را تعیین کنیم ؟
معیار استاندارد جهانی سنجش نور که لوکس نامیده می شود برای نور کم کاملا بی استفاده خواهد بود. به ازای هر دوربینی که کارایی خوبی در نور کم دارد حداقل دو دوربین دیگر وجود دارد که میزان لوکس کاریش توسط کارخانه ساختگی اعلام می شود(هر کارخانه با درجه بندی خود) و هنوز هم با معیاری بر حسب لوکس عنوان می شود! شرکتهای تولید کننده دوربین مداربسته با کیفیت بسیار محتاطانه و دقیق سعی می کنند اعداد را بیان کنند و شما براحتی با مقایسه عدد لوکس در محصولات شرکتهای مختلف به اشتباه محصولات خوب را از گزینه های انتخابی خود حذف می کنید! درواقع شرکتهای غیر معتبر ازین موضوع سوء استفاده می کنند. تنها در نظر گرفتن میزان درخشش مثلا ۰٫۰۰۰۱ لوکس برای تعیین کارایی خوب محصول براساس بروشور کافی نیست.
چه میزان از نور
اگر بخواهید کارایی مناسب در نور کم داشته باشید، از میزان لوکس ۰٫۵ بعنوان میزان پایه استفاده کنید. اصلا فکر نکنید که دوربینی با استاندارد ۰٫۰۰۰۱ لوکس ۱۰ برابر بهتر از یک دوربین با استاندارد ۰٫۰۰۱ لوکس کارایی خواهد داشت. درست است که اعداد تعیین کننده هستند اما تفاوت اعداد اصلا با نسبت کارایی برابری نمی کند. خیلی از محصولات با کیفیت از برندهای معتبر هستند که در نسبت عددی ۱۰۰ برابر! بدتر بنظر می آیند اما در کارایی نور کم طوری خوب ظاهر می شوند که کامل نظر شما را نسبت به برندهای بی نام و نشان و بی کیفیت عوض می کند.
فیلتر حذف مکانیکی
اول از همه بگوییم که اگر می خواهید کارایی بالاتری در نورکم داشته باشید از فیلتر حذف مکانیکی استفاده کنید. این کار می تواند خیلی نسبت به فیلترهای نرم افزاری یا الکترونیکی در کارایی دوربین اثر بهتری داشته باشد. البته این فیلتر مکانیکی بهترین حالت را برای شما تضمین نمی کند اما برای مثال در میزان ۰/۵ لوکس بعنوان معیار، می تواند عوامل تضعیف کیفیت تصویر را براحتی حذف نماید.
تنظیمات حداکثری Exposure(شدت نور دریافتی)
وقتی در مورد بحث کار در نور کم صحبت می کنیم معروف ترین فوت وفنی که اول به ذهن می رسد افزایش میزان Exposure است. شرکت ها معمولا عکسها و ویدئوهایی را در تبلیغات نشان می دهند که صحنه ای کاملا ثابت در تاریکی بسیار شدیدی بخوبی با نورمناسب عکس برداری شده است! این کار کمی بیشتر از یک فوت و فن ساده عکاسی است که هر دوربینی بتواند با آن عکس برداری نماید. اما بازهم چیزی فراتر یا حداقل متفاوت تر از واقعیت در ذهن شما بوجود می آید.
این موضوع می تواند جنبه های منفی داشته باشد. مثلا هر جسمی با کوچکترین جابجایی هرچند با سرعت کم می تواند کاملا تار دیده شود و اصلا قابل تشخیص نباشد. خیلی از شرکتها با تکنیکهایی سعی در افزایش کارایی دروبین مداربسته در نور کم داشته اند اما بازهم تنظیمات Exposure یا سرعت شاتر می تواند موثر باشند.
مثلا در تصویر زیر می بینید که دوربین از سرعت شاتر بالاتری استفاده می کند که در مقایسه با سرعت پیش فرض ۱/۳۰s ، تصویر تیره تر و غیرقابل تشخیص است(البته تصویر دیگر تارنیست!).
اگر واقعا می خواهید که در شب تصاویر تاری نداشته باشید نیاز است که دوربین در میزان سرعت Exposure با مقدار ۱/۳۰s تنظیم شود.
دوربینهای مداربسته بهینه شده برای کار در نور کم
دوربین مداربسته هایی وجود دارند که از دوربینهای lul,g در نور کم کارایی بالاتری دارند اما هیچگونه ویژگی خاص یا معیاری هم وجود ندارد تا با استناد به آن بشود به توصیف یا دسته بندی این دسته محصولات پرداخت. شاید عنوان این پاراگراف صریح ترین عبارت توصیف کننده باشد.
بعضی شرکتها اسامی خاصی برای محصولاتشان با این ویژگی ها تعیین می کنند که برای مثال میتوان Axis Lighfinder، Hikvision Lightfighter یا Bosch Starlight را نام برد. این درحالی است که دیگر شرکتها برای این تکنولوژی اسم ویژه ای انتخاب نکرده اند. مثلا III Samsung Wisenet، Sony 6th Gen یا Panasonic 6 Series دارای کارایی خوبی در نور کم هستند اما هیچ معیار و استاندارد و اسمی برای ایجاد تفاوت بین مدلها تعیین نکرده اند و این معیارها استانداردی همه گیر در بین شرکت ها نیست.
انتخاب دوربین مداربسته براساس مشخصات نور IR
دوربین مداربسته مجهز به منبع نور IR کاملا امروزه رایج و کاربردی است، مخصوصا اگر در محیطهای محدودی مورد استفاده قرار بگیرند و مشکلی با تصویر سیاه و سفید نداشته باشید. داشتن قدرت دید در شب در دوربینهای مجهز به نور IR یعنی در محیط تاریک تصویری سیاه سفید خواهید داشت. برای انتخاب دوربین مداربسته بر اساس کیفیت سیستم نور IR آنها باید به سه نکته مهم توجه نمایید :
تعداد ال ای دی های نور IR بیشتر به معنی کارکرد بهتر نیست!
اصلا هیچ معیار مبنا برای تعداد ال ای دی های نور IR برای خودتان در ذهن نداشته باشید. خیلی از فروشنده ها برای جلب نظر مشتری می گویند که مثلا فلان دوربین ۱۲ ال ای دی دارد یا مثلا دیگری ۲۴ ال ای دی دارد! این معیار صحیحی نخواهد بود. خیلی از شرکتها براساس بحث بودجه یا طراحی و .. تصمیم می گیرند در سایز یا طرح خاصی دوربین را بسازند. شاید ال ای دی کمتر با میزان درخشش(لومینانس) بالاتر از نظر شما ضعیف باشد. خیلی پیش می آید که در بازار دوربین مداربسته های ارزان و بی کیفیتی ببینید که از ۲۴ یا ۳۰ ال ای دی IR در طراحی استفاده شده است اما دوربینی با تعداد ال ای دی کمتر در سطحی بسیار بالاتر باشد.
برای مثال دوربینی که در تصویر زیر مشاهده می نمایید با داشتن ۲۴ ال ای دی IRحتی درخشش مناسبی برای یک فضای داخلی کوچک ندارد و تنها شاید ۶ متر را بتواند کمی روشن نماید:
درحالی که یک دوربین دیگر که از تنها ۶ ال ای دی در طراحی استفاده کرده است می تواند تا برد ۶۰ متر را در فضای آزاد نشان دهد:
برد نور IR
شاید بهتر باشد بگوییم بدون امتحان و تجربه نمی شود برد دقیق را بدست بیاورید. بهترین راه آزمایش و کسب اطلاعات از سایت محصولات است. تولیدکننده ها بسیاری با تعیین بردی فراتر از واقعیت در دوربین مداربسته تولیدیشان خود را بدنام کرده اند و بطور رایج شرکتها این مشخصه را فراتر از واقعیت اعلام می کنند. برای مثال در خیلی از محصولات از برد ۳۰ متر بعنوان بردی استاندارد نام برده می شود اما درواقع درخشش آنها در شعاعی بیش از ۱۵متر عملا بی استفاده است. یعنی در فراتر از این فاصله شدت درخشش در حدی است که بشود گفت نور به آنجا می رسد! بدین شکل ارائه مشخصات فراتر از واقعیت دقیقا همان مشکلی را که شرکتها در بیان میزان لوکس داشتند، تکرار می کنند. امکان بررسی و آزمایش عملی بهترین راهی است که می شود میزان برد نور IR محصولات را تشخیص داد و مطابق نیاز به خرید اقدام نمود.
منبع نور IR هوشمند یا اختصاصی
اگر می خواهید از دوربینی با لنز متحرک یا لنز با فاصله کانونی متغیر استفاده کنید بهتر است که از منبع نور IR اختصاصی(Adoptive) استفاده کنید. با اینکار با نزدیک شدن یا دورشدن اجسام و سوژه ها در تصویر، میزان شدت نور تغییر می کند. درواقع منبع نورIR میزان توان را براساس نیاز و یا براساس زاویه تابش در میدان دید دوربین تغییر خواهد داد.
WDR واقعی یا غیر واقعی :
سروکار داشتن با نور زیاد و نورهای متفاوت مشکل همیشگی و رایج در سیستم نظارت تصویری است. مولفه WDR یا محدوده طیف متغیر ویژگی مرتبط با این چالش است که می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
به هیچ وجه براساس میزان dB یا دسی بل آنرا نسنجید! اگر چه این عدد رایج ترین راهی است که شرکتهای تولید کننده بوسیله آن کارایی ویژگی WDR را بیان می کنند. همانطور که در مورد معیار لوکس گفتیم، شرکتها بر اساس استانداردهای دلخواه خود WDR هایی جدا از یکدیگر ارائه می دهند که مقیاسی با معیارهای متفاوت و بیربط برای مقایسه خواهند بود. یعنی اگر WDR در دوربین مداربسته ای ۱۱۰dB باشد بمعنی این نیست که از دوربینی با WDR ۶۰dB توانایی و کارکرد بهتری دارد. درست است که این اعداد در روز اول برای مقایسه خلق شدند اما این در صورتی می توانست برای مقایسه بکار رود که همه شرکتها از استانداردی ثابت استفاده می کردند و تغییرات دلخواهشان را در معیار این پارامتر دخیل نمی کردند!
برای مثال در زیر دوربین مداربسته Sony VB630 فراتر از دوربین Samsung SNB-6004 ظاهر شده است. در صورتی که دوربین سامسونگ در مشخصاتش عدد ۱۲۰dB و دوربین سونی عدد ۹۰dB را برای میزان WDR ذکر کرده اند.
برای داشتن بهترین نتیجه، باید به ویژگی multi-exposure WDR دقت نمایید. این ویژگی درواقع بنام WDR واقعی شناخته می شود، میزان دریافت نور تصویر را در سطوح مختلف تعریف کرده و به WDR قدرت عملیاتی بهتری می دهد. به هیچ عنوان بر اساس عبارات “ WDR الکترونیکی” یا “ WDR دیجیتالی” محصولی را انتخاب نکنید، زیرا این دسته بندیها واقعی نیستند(بهتر بگوییم ساختگی هستند) و گزینه های ضعیفتر جایگزین برای WDR واقعی خواهند بود. همچنین اصلا اجازه ندهید فروشنده ای به شما بگوید که مثلا BLC با WDR یکسان هستند، زیرا اصلا یکی نیستند.
از آنجاییکه بحث فشرده سازی و حفظ کیفیت تصویر و همینطور بهینه سازی استفاده از فضای ذخیره سازی بسیار مهم است و در ادامه نیز اساس یک سیستم نظارت تصویری به تصمیم گیری خرید تجهیزات تحت شبکه یا آنالوگ برمی گردد…
فشرده سازی و ذخیره سازی
همه شرکتها و برندها میزان فضای مورد نیاز ضبط بر روی هارددیسک را بصورت اختصاصی مشخص کرده اند(مثلا دو هفته، ۳۰ روز، ۳ ماه و ..). اما مهمترین محدودیت به رابطه بین کیفیت و میزان فشرده سازی بر خواهد گشت. این که بتوانید این دو پارامتر را به تعادل برسانید نیاز به دانش و تجربه دارد. بسیاری فکر می کنند اگر رزولوشن تصویر را معلوم کنیم دیگر نکته مهم دیگری وجود ندارد و برای همین معمولا اولین حرفش فروشنده ها این است که این دوربین مداربسته مورد نظر باید حتما۷۲۰P یا ۳ مگاپیکسلی باشد. در واقع نسبت کیفیت به فشرده سازی تعیین می کند که چه میزان پیکسل در تصویر باید ضبط شود(ذخیره شود). درواقع فشرده سازی تضمینی برای حفظ کیفیت پیکسلها بهمراه ندارد. برای مثال در فشرده سازی تصویر زیر می بینید که بسادگی با افزایش فشرده سازی بر روی تصاویر دوربین مداربسته ۱۰۸۰P، کیفیت تصویری پایینتر از دوربین مداربسته ۷۲۰P خروجی خواهید داشت.
اکثر نصابها برای رساندن میزان دوره ذخیره سازی داده ها بدون اتمام فضای دیسک به چیزی که نیاز قول داده اند، براحتی با کاهش کیفیت تصویر و افزایش فشرده سازی مصرف فضای ذخیره سازی را ۱۰ تا ۲۰ درصد و حتی بیشتر کاهش می دهند. اینکار داشتن فضایی بیشتر و مدت زمان ضبط طولانی تر با تعداد هارد دیسک کمتر را تواما ممکن می سازد. متاسفانه، محاسبه و تخمین نسبت پیکسل به متر یا رزولوشن همراه با فشرده سازی در خیلی از موارد بی فایده بوده و استفاده نادرست به کاهش جزئیات تصویر در میدان دید وسیع خواهد انجامید. برخلاف اینکه خیلی از شرکتها از متغیرهای مختلفی در محاسباتشان استفاده می کنند(بعضی آن را با مقیاس کم/متوسط/زیاد و بقیه با طیف ۱ تا ۱۰۰ رتبه بندی می کنند) اما تعیین میزان فشرده سازی که باید مورد استفاده قرار گیرد اغلب ساده نخواهد بود.
حداقل درهر صورت ، میزان حافظه مورد نیاز برای فشرده سازی پیش فرض شرکتها در دسترس است و چون بعضی از شرکتها بصورت پیش فرض سطح کیفیتی تصاویر بسیار پایین یا بسیار بالا دارند می توان به شدت فشرده سازی اختصاصیشان هم پی برد. اگر شما کمی آشنا به مسائل فنی باشید می توانید براساس مشاهده میزان کیفیت تصویر ویدئویی ضبط شده و با استفاده از نرم افزارهایی مثل پلیرهای ویدئویی میزان نسبت کیفیت تصویر به فشرده سازی را مشاهده نمایید. ترجیحا باید عدد کاهش کیفیت چیزی در حدود ۲۷ الی ۳۰ باشد.(DRF/Quantization)
بخش سوم : ویژگی های سخت افزاری دوربین مداربسته
در این بخش فاکتورهای مهم و رایج سخت افزاری موثر در مشخصات دوربین مداربسته را مرور خواهیم کرد.
دوربین مداربسته IP یا دوربین مداربسته آنالوگ HD
: CVI در ابتدا تکنولوژی HDCVI توسط شرکت Dahua ابداع و معرفی شد اما امروزه ثبت مجوز این تکنولوژی در شرکتها دیگر نیز بخوبی انجام گرفته است. این تکنولوژی فعلا با حداکثر رزولوشن ۱۰۸۰P در دسترس است اما به گفته Dahua در حال تلاش برای افزایش این رزولوشن در آینده ای نزدیک هستند.
TVI: تکنولوژی HDTVI توسط شرکت چیپ سازی TechPoint ابداع شده و مجوزش توسط خیلی از شرکتهای دیگر اخذ شده است، که مهمترینشان شرکت Hikvision است که در بازاریابی منطقه ای آمریکای شمالی بسیار مورد استفاده قرار داده است. این تکنولوژی نیز با رزولوشن ویدئویی حداکثر ۱۰۸۰P سازگار است.
AHD : آخرین تکنولوژی رایج آنالوگ HD با نام AHD توسط شرکت چیپ سازیNextChip ابداع شده است. این شرکت را بیشتر در زمینه لیزر (شرکتهای چینی ضعیف) شناخته شده می دانند. این تکنولوژی فعلا محدود به تصاویر ۷۲۰P است ولی برای سازگاری با رزولوشن ۱۰۸۰P نیز در حال کار هستند.
توجه کنید که این سه تکنولوژی سازگاری عمومی ندارند و مثلا دوربین مداربسته CVI نمی تواند با دستگاه TVI DVR همخوانی داشته و کارکند. در واقع هر کدام از این تکنولوژی ها در حالت عادی نیاز به پروتکل سخت افزاری و نرم افزاری هماهنگ دارند.
اگر مجبور به استفاده از آنالوگ HD هستید هردو تکنولوژی CVI و TVI مطمئن بوده و قابلیتهای عملی خوبی دارند و هر دو توسط شرکتهای مهم و معتبری پشتیبانی می شوند.CVI ممکن است محصولات متنوع تری در بازار داشته باشد و بیشتر در دسترس باشد. شرکتهای متعددی از OEM های شرکت Dahua در شمال آمریکا در حال کارند ولی شرکتHikvision همچنان یکه تاز در تکنولوژی TVI در حال فتح بازار است.
چه زمانی از تجهیزات آنالوگ HD استفاده کنیم و چه زمانی نباید استفاده کنیم!؟
تجهیزات آنالوگ HD برای بسیاری از کاربردها مناسبند و تصاویر ویدئویی HD را با قیمتی پایین تر از دوربین مداربسته تحت شبکه و نرم افزار VMS در اختیار شما می گذارند. اما نواقص و معایبی هم دارند:
مزایای پیشرفته محدود : در حال حاضر مدلهای آنالوگ HD به ویژگی های ساده و معمولی قدیمی تری محدود شده اند و تقریبا گزینه خاصی مثل قابلیت کار در نور کم،WDR واقعی و … کمتر عمومیت دارد. اگرچه بعضی مدلها درحال تولید و ارائه هستند که قدرتمندند اما بازهم دوربین مداربسته تحت شبکه پرچمدار رقابت است.
وسعت محدود: از آنجایی که تکنولوژی آنالوگ HD (مثل آنالوگ SD) درواقع DVR محور است، برخلاف تکنولوژی تحت شبکه، قابلیت وسعت بخشی بالایی ندارند. همچنین زمانی که ضرفیت کانالهای ذخیره سازی رکوردر به اتمام برسد باید دستگاهی جدید خریداری شود(حتی برای یک یا دو دوربین بیشتر). البته این را هم درنظر بگیرید که قیمت دستگاه ضبط کننده آنالوگ HD نسبت به کامپیوتر و NVR مورد استفاده در سیستمهای تحت شبکه ارزان تر است.
یکپارچگی محدود: دستگاههای آنالوگ HD ضبط کننده عموما با دیگر سیستمهای رایج مثل دستگاه های کنترل دسترسی و کنترل ورودی یکپارچه نخواهند شد و این کار را گاهی تنها با VMS ها می توانید انجام دهید. توجه کنید که انکدر های آنالوگ HD در بازار موجودند تا امکان استفاده از تمام سیستمهای VMS بوجود بیاید. اما استفاده از آنها با توجه به پیچیدگی بوجود آمده باعث می شود به سیستم نظارت تصویری تماما تحت شبکه به عنوان گزینه بهتر رو آورید.
در این قسمت در شروع بر روی نوع دوربین مداربسته از نظر ظاهر، شرایط محیطی و استانداردهای کد IP، محدوده دمای کار، مقاومت در برابر تخریب صحبت می کنیم و سپس در ادامه به مشخصات مهم لنزها بصورت جامع می پردازیم.
فرم دوربین مداربسته
تعیین یکی از فرمهای مورد نیاز تنها در صورتی می تواند برای شما مهم باشد که بحث بودجه یا هزینه و بحث زیبایی فضای نصب در میان باشد. البته فرم انتخابی بر روی ویژگیهای دوربین مداربسته و یا بلعکس نیز تاثیرگذار است. انواع رایجتر شامل دوربینهای مداربسته باکس، بولت، مکعبی و دام خواهند بود.
اکثر مشتریانی که در مورد زیبایی نتیجه کار صحبت می کنند بدلیل جمع و جور بودن دوربین مداربسته Dome(دام) آنرا اولویت انتخابشان می دانند. کاربرانی که می خواهند دوربین مداربسته کمتر دیده شود مدلهای مینی Dome را انتخاب می کنند. اگر این موضوع را مهم بدانیم در این حالت شما نیاز به دوربینهای مداربسته Dome یا مینی Dome خواهید داشت.
از گذشته دوربینهای مداربسته Cube(مکعبی) بدلیل شاخصه ظاهر و فرم از کمترین قیمتها برخوردار بودند. اما کم کم دوربینهای مداربسته مینی Dome و بولت بیشتر مورد توجه خریداران قرار گرفته و بیشتر رایج شدند. در حال حاضر هم دیگر شرکتها دوربین مداربسته های Cube به کسی پیشنهاد نمی کنند. در ابتدا خیلی از کاربران از قیافه دوربینهای بولت و Cube بدلیل ظاهر ارزان قیمتشان خوششان نمی آمد.
شرایط محیطی
در مشخصات بسیاری از دوربینهای مداربسته می بینیم که شرکت تولید کننده به امکان استفاده از محصول در فضای بیرونی یا داخلی اشاره کرده است. البته اغلب موارد نیاز می شود که از دوربین مداربسته در فضای آزاد استفاده کنید. ما توصیه می کنیم که از محصولاتی با کد محافظت نفوذ (IP) و محدوده دمای مشخص استفاده نمایید.
دلیل اینکه بر روی کد IP تاکید می کنیم این است که ابهاماتی در تعیین دوربین مداربسته مناسب برای کار در محیط آزاد وجود دارد. برای نمونه بعضی فروشندگان دوربینهایی را بعنوان دوربین فضای آزاد معرفی می کنند که پس از بررسی مشخصات متوجه می شوم استاندارد IP آنها دارای کد ۵۲ یا ۵۴ است. البته نظر بیشتر متخصصین این است که حداقل استانداردی که یک دوربین باید داشته باشد تا بتواند در فضای آزاد کار کند باید IP66 باشد(قطعا IP67 و IP68 مطمئن تر خواهند بود). با مشخص شدن حداقل استاندارد IP دوربین مداربسته، کاربر مطمئن تر می تواند محصول کارآمد مطابق نیاز کاری خود را خریداری کنند.
بعنوان یادآوری مروری بر کدهای IP داشته باشیم. بطور خلاصه اولین عدد بعد از IP نشان دهنده مقاومت در برابر نفوذ خاک و غبار و عدد دوم مقاومت در برابر نفوذ آب است. یعنی برای مثال فرق بین دو استاندارد IP5* و IP6* این خواهد بود که محصولی که دارای استاندارد IP5* باشد به نفوذ گرد و غبار بسیار کمتر از مدلهای IP6* مقاوم خواهد بود. عدد دوم نشان می دهد که دوربین مداربسته انتخابی شما تا چه میزان می تواند نسبت به شرایط محیطی جلوی نفوذ آب را بگیرد. برای مثال دوربینی با کد IP52 تنها می تواند نسبت به نفوذ قطرات آب بدون فشار مقاومت کند، در صورتی که دوربینی با کد IP67 می تواند حتی در عمق حداکثر یک متری آب بدون نفوذ قطره ای به کار خود ادامه دهد.
محدوده دمای قابل تحمل
همانطور که در مورد اهمیت استاندارد IP گفتیم، محدوده دمای قابل تحمل نیز برای استفاده از دوربین مداربسته در فضای آزاد مهم است. یک دوربین مداربسته متوسط تنها در محدوده دمای ۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد(۳۲ تا ۱۰۴ درجه فارنهایت) قادر به کار خواهد بود. این محدوده برای استفاده از دوربین در فضای داخلی با سیستم تهویه مناسب مشکلی ندارد. اما اگر بخواهیم دوربین مداربسته را در فضای آزاد یا در محیطی مرطوب نصب کنیم دقت به محدوده دمای قابل تحمل آن بسیار مهم خواهد بود.
ما توصیه می کنیم به کمینه و بیشینه دمای منطقه خودتان در سایتهای خبری نگاهی بیندازید(کمینه و بیشینه دمای سالیانه) و محدوده زمانی یک سال را در نظر بگیرید. حال این را هم در نظر بگیرید بعضی از فضاها در این مناطق، مثل انبارها یا اتاقهای زیر شیروانی ممکن است گرم تر یا سرد تر از آنچیزی شوند که در فضای آزاد داریم. برای همین دمای بدست آمده را با کمی اغماض یا میزان تلورانس قابل قبولی در نظر داشته باشید.
مقاومت در برابر تخریب(خرابکاری)
کاربران بسیاری نگران تخریب فیزیکی دوربینها هستند(مثل شکسته شدن بر اثر ضربه چوب یک خرابکار). در صنعت سیستم نظارت تصویری برای این نوع مقاومت در برابر حملات، عبارتی با عنوان “Vandal” یا “Vandal resistant” به معنای مقاومت در برابر تخریب (خرابکاری) انتخاب شده است. تعداد محدودی از دوربینهای مداربسته از این استاندارد برخوردارند و قیمت نسبتا بالاتری از دوربینهای رایج دارند.
برای بهتر مشخص کردن میزان این مقاومت، از اعدادی در کنار کد استاندارد IK استفاده می شود. درواقع این استاندارد دارای طبقه بندی عددی بین المللی است که هر درجه نشان از میزان مقاومت خاصی در تجهیزات الکترونیکی در برابر خرابکاری های فیزیکی بیرونی دارد. برای داشتن محصولی با بیشترین مقاومت در برابر هر نوع خرابکاری، باید دوربین مداربسته ای با استاندارد حداقل IK10 خریداری نمایید.
نوع لنز
در حالت عادی نیاز نیست درمورد جزئیات لنز دوربین مداربسته خیلی حساس باشید. دو مشخصه لنز مهم است : ۱- فاصله لنز ۲- قابلیت تنظیم فاصله
در سیستمهای نظارت تصویری می توانید از دوربینهای مداربسته با لنز ثابت یا متحرک(فاصله کانونی قابل تنظیم) استفاده کنید. در مدلهایی با فاصله کانونی ثابت درواقع لنز با یک فاصله از پیش تعیین شده و فیکس ساخته شده است و امکان تغییر این فاصله وجود ندارد. در عوض در مدلهایی با قابلیت فاصله کانونی متغیر یا همان دوربینهای مداربسته با لنزهای متحرک، یک محدوده برای جابجایی لنز وجود دارد که به کاربران اجازه تنظیم اختصاصی می دهند. لنزهای متحرک بیشتر مورد استقبال واقع می شوند زیرا با تغییرات مستقیم، کاربر براحتی می تواند میدان دید مورد نظرش را بدست آورد.
اگر نیاز به دوربینی با لنز متحرک داشتید حتما به عبارت Varifocal در مشخصات دقت کنید. درمقابل این مدلها، دوربینهای مداربسته با لنز ثابت با قیمتی کمتر در بازار در دسترسند.
لنزهای موترایز (Motorized)
در سالهای قبلتر لنزهایی با قابلیت زوم ریموت یا خودکار از راه دور بیشتر از امروز رواج داشتند که به کاربر امکان تنظیم میدان دید مورد نظرش را از طریق رابط کاربری وب می دادند. عبارت موتورایزد یا مجهز به موتور نیز از آنجا گرفته شده که در این دوربینها ازموتوری(آرمیچیر) با جریان DC یا AC بسته به نوع استفاده می شود تا به جلو و عقب بردن لنز دوربین مداربسته بپردازد. این قابلیت نیاز به نیروی کار و نردبان و بالابر و … رابرای تغییرات فیزیکی دوربین برطرف می نماید. البته لنزهای اختصاصی زوم بالا بسیار پیشرفته اند و در محصولات تولید کننده های کمتری دیده می شود. استفاده از این لنزها می تواند علاوه بر افزایش مخارج پروژه، طیف متنوع دوربین مداربسته قابل انتخاب را محدود می کند.
نوع Iris
مشخصه دیگری که در مورد لنزها با آن روبرو می شویم به قابلیت کنترل گشودگی روزنه جذب نور بر روی لنز بر می گردد که به نام Iris (iris) میشناسیم. سه حالت برای این مشخصه وجود دارد: iris دستی، iris خودکار و P iris. در نوع دستی، نصاب باید میزان آنرا در اولین استفاده تنظیم و در همان حالت فیکس نماید. در نوع خودکار دوربین میزان گشودگی روزنه نور را بسته به نیاز بطور اتوماتیک تغییر می دهد. نوع P iris بسیار شبیه به حالت خودکار است و تنها در این تفاوت دارند که کنترل جذب نور انتخابی بهتری دارد.
بر اساس تجربه تفاوت کارایی در این سه مدل بسیار ناچیز است. از آنجایی که مدل P iris کمتر رایج است و شما را در انتخاب دوربین محدود می کند توصیه می کنیم از مدلهای متنوعتر دوربینهای مداربسته با قابلیت Auto iris استفاده نماید.
فکوس خودکار
بیشتر دوربینهای مداربسته نیاز به تنظیم دستی فکوس دارند. معمولا اینکار در هنگام نصب دوربین صورت می گیرد. اشکالی که ممکن است بوجود آید می تواند این باشد که دوربین از فکوس خارج شود و تصویر کمی تار یا غیر واضح شود. معمولا با خوردن ضربه به دوربین یا لرزش دوربین این اتفاق رخ می دهد. فکوس دوربین مداربسته در روز و شب بدلیل تغییرات دمای محیط نیز در طی زمان، بیشتر و بیشتر بهم می ریزد. از آنجاییکه این پروسه آرام و در طول زمان رخ می دهد اکثر کاربران متوجه نمی شوند و فکر می کنند کیفیت تصویر دوربین مداربسته افت پیدا کرده است.
موضوع دیگری که به فکوس مرتبط است سخت بودن تنظیم آن است. زمانی که می خواهیم اینکار را دستی انجام دهیم نیاز به فردی صبور و دستانی بدون لرزش بخصوص برای تنظیم دوربینهای مداربسته تحت شبکه خواهیم داشت. زیرا کوچکترین تغییراتی در چرخش اهرم تنظیم می تواند کیفیت فکوس را کاهش دهد.
فکوس خودکار دو نوع است : Auto Focus، Auto Back Focus . کارایی تقریبا یکی است اما استفاده ها فرق دارند. با Auto focus موقعیت لنز تغییر می کند ولی در Auto Back Focus محل لنز ثابت است و موقعیت سنسور تغییر می کند. درحالت کلی تفاوت نتیجه حاصل ناچیزاست.
نیاز به لنز با فاصله تحت پوشش زیاد
خیلی از دوربینها قابلیت تصویربرداری از فضا و مصافت بیشتری نسبت به دوربینهای معمول دارند و مهم است که درمورد فاصله لنزها و نوع استفاده آن و تعیین دوربینهای مداربسته بر اساس آن بدانیم.
اگر هدف شما تصویر برداری فاصله ۷٫۵ متری از دوربین باشد باید به این مشخصه هم دقت کنید. زمانی که هدف بسیار دورباشد، لنز ویژه ای نیاز خواهد بود. برای مثال، کاربری می خواهد دوربین مداربسته را در روی دیوار نصب کند و از هدفی به فاصله ۱۵ متری تصویری واضح داشته باشد! شاید برای این کاربر هیچ لنزی مطابق نیاز و دوربین انتخابیش براحتی پیدا نشود! اصلا شاید لنزی وجود نداشته باشد که بتواند این فاصله طولانی را در آن مدل پوشش دهد.
البته جدا از این واقعیت، برای بعضی دوربینهای مداربسته مانند مدلهای دام نمی توانید لنزهای بزرگی نصب کنید. اما زمانی که با این نیاز روبرو شدید فاصله دوربین تا هدف اصلی یا منطقه مورد نظر را درنظر بگیرید و سپس دوربین مداربسته و تجهیزات مرتبط را پیش بینی کنید. زیرا این تصمیمات باید نیاز سنجی را پیشتر پشت سر گذاشته باشند و درواقع بعد از نصب دوربین نامناسب مشکل گرانتر حل خواهد شد.
در آخر در مورد فاصله لنزها بگوییم که استفاده از فاصله کانونی بالا باعث می شود کیفیت تصاویر بد شود. در خیلی موارد با تغییر لنز با فاصله کانونی بالا تقریبا ۵۰% در میزان پیکسل در تصویر تاثیر منفی خواهید داشت.
در این مقاله به شرکت Dahua بعنوان یکی از بزرگترین شرکتهای تولید کننده سیستم نظارت تصویری نگاهی اجمالی خواهیم انداخت. سعی کردیم با نگاهی متفاوت تر و به دور از تعاریف رایج و تکراری به نکات جالبی در مورد این برند بپردازیم. با ما همراه باشید.
چیزی که برای خود من جلب توجه می کرد شکل و شمایل لوگوی شرکت Dahua بود. در بین برندهای معروف صنعت سیستم نظارت تصویری، لوگوی شرکت Dahua شکل ویژه تری نسبت به دیگر رقبا دارد. شاید برای شما هم سوال پیش بیاید و دوست داشته باشید بیشتر در این باره بدانید. در ادامه با ما همراه باشید.
در معنای تحت الفظی در زبان چینی کلمه Dahua با توجه به نوع تلفظ آن می تواند معانی زیر را داشته باشد:
پاسخگویی، پیام دادن، مکالمه کردن، حرف زدن
حال به نوع نگاه خود شرکت Dahua می پردازیم. از نظر شرکت حرف بعنوان اولین حرف انگلیسی سعی شده در ابتدای لوگوی شرکت قرار گیرد و بمعنای “منشاء” بیان می کند که وظیفه شرکت Dahua “پیشتازی صنعت سیستم نظارت تصویری” می باشد.
سپس ترکیب دو حرف ابتدایی و نیز تدائی گر کاراکتر @ خواهد بود و بمعنای ادغام تکنولوژی اشاره می کند کهDahua شرکتی با تکنولوژی بالاست که بر روی نوآوری در زمینه تکنولوژی متمرکز شده است.
اما رنگ های قرمز و مشکی در لوگو شرکت Dahua به چه معناست؟!
بنا بر توضیح شرکت Dahua رنگ قرمز نشان دهنده مسئولیت پذیری، صداقت و حرفه ای بودن کارمندان Dahua می باشد. رنگ مشکی نیز بیانگر سازگاری، بردباری و بلوغ روح سازمانی این شرکت است.
اگر بخواهیم مختصری درباره شرکت Dahua بگوییم می شود به این نکات اشاره کنیم:
این شرکت با بیش از۲۰۰۰ نیروی متخصص در بخش تحقیق و توسعه توانسته در سال ۲۰۱۵ دومین سهم بازار سیستم نظارت تصویری را از آن خود کند(براساس گزارش IHS).
محصولات این شرکت در بین رقبا بعد از Hikvision برندی با قیمت مناسب و بصرفه شناخته می شود. البته رقیب دیگرش Uniview مقام اول را در زمینه کاری تجهیزات تحت شبکه داراست. رقیب اصلی این شرکت دو شرکتHikvision و Uniview در چین هستند که در عرصه جهانی شرکت Hikvision در مقام برتر قرارگرفته و شرکت Univiewبا رشد بی سابقه تری نسبت به رشد شرکت Hikvision در حال ربودن گوی سبقت از Dahua می باشد.
این برند و شرکت بطور رسمی در سال ۲۰۰۱ به ثبت رسیده و درسال ۲۰۱۵ درآمدی معادل ۱٫۶ میلیارد دلار داشته است.در سال ۲۰۱۴ جایزه دوربین مداربسته تحت شبکه نمایشگاه Secutech را از آن خود نموده است و به گزارش موسسه تحقیقاتی IHS دومین سهم بازار فروش را در همین سال نیز کسب نموده است.
از ۹۰۰۰ کارمند این شرکت سهم بخش تحقیق و توسعه بیش از ۲۰۰۰ نفر بوده که در مقایسه با شرکت Hikvision وUniview تقریبا در این زمینه از رقابت عقب افتاده است.
آخرین نکته جالب درمورد این شرکت این است که در سال ۲۰۰۱ (مصادف با تاسیس) ، اولین دستگاه DVR هشت کاناله با قابلیت پخش همزمان را این شرکت در دنیا ساخته و به بازار ارائه کرد.
شرکت مهندسی رسا سیستم مهرگان موفق به طراحی، فروش ،اجرا طیف گسترده ای از سیستم های ایمنی و حفاظتی شده است که این سیستم هامطابق با استانداردهای جهانی طراحی شده و از گروه تجهیزات با کیفیت برتر و محصول تولید کنندگان معتبر می باشند و کیفیت عملکرد آنها دارای تاییدیه های معتبر جهانی می باشند که این سیستم ها عبارتند از:
۱٫ انواع سیستم های اعلام حریق هوشمند :
سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر (Addressable Fire Alarm System)
سیستم های اعلام حریق زونال (Conventional Fire Alarm System)
۲٫ انواع سنسورهای اعلام حریق :
سنسورهای تشخیص دود (Smoke Detector)
سنسورهای تشخیص حرارت (Heat Detector)
سنسورهای چند گانه (Multi Sensor)
سنسورهای حرارت کابلی (Linear Heat Detector)
سنسوهای مکشی – لیزری (Air Sampling Detector )
سنسورهای تشخیص گاز (Gas Detector)
سنسورهای تشخیص دود (Beam Detector)
۳٫ انواع سیستم های اطفاء حریق :
تامین تجهیزات سیستم اطفاء حریق فوق پیشرفته اتوماتیک AEROSOL MAG SOYUZ
تامین تجهیزات سیستم اطفاء حریق گازی برمبنای گاز FM200
تامین تجهیزات سیستم اطفاء حریق گازی برمبنای گاز CO2
تامین تجهیزات سیستم اطفاء حریق برمبنای آب
استفاده از سیستم اعلان و اطفای حریق در اتاق سرور (دیتاسنترها و مراکز داده کوچک) و همچنین طراحی و اجرای اصولی و استاندارد اینگونه سیستم های در اتاق های سرور بسیار حائز اهمیت است. اطلاعات در سازمان ها به بخش های مختلف اطلاعات مالی (حساب ها و کارکنان) امنیتی از قبیل اطلاعات محرمانه و طبقه بندی شده بسته به نوع سازمان تقسیم بندی می شود. از اینرو امنیت و محافظت فیزیکی و حفاظت از حریق سرورها و دستگاه های ذخیره سازی اهمیت بالایی دارد . سالانه میلیاردها ریال هزینه هنگفت برای خرید سرور و دستگاه های تجمیع اطلاعات در دیتاسنترها و مراکز داده صرف شده که حفظ اسناد و مدارک مجازی را پر اهمیت تر کرده . از اینرو حفاظت و ایمنی در برابر حریق در مراکز داده اهمیت بسزایی دارد . در دیتاسنترها مجموعه کابل ها لوازم الکترونیکی تابلوهای برق و نیز سیستم های سرمایشی مختلفی به کار رفته که هر کدام مستعد حریق هستند و در زمان بروز آتش سوزی باید از انها محافظت شوند.
در طراحی و اجرای سیستم های اعلام و اطفای حریق در اتاق سرور می بایست موارد زیر مدنظر قرار گیرد:
نکات اجرایی و کاربردی مهم در خصوص طراحی و اجرای سیستم های اعلان و اطفاء حریق در اتاق های سرور:
خصوصیات کلی یک سیستم اطفای حریق مناسب از نوع Total Flooding در اتاق سرور شامل موارد زیر است:
سیستم های اطفای حریق مناسب جهت دیتاسنترها و اتاق های سرور:
درجه اول گازهای تمیز همچون FM-200، Novec 1230، Inert Gas و سایر گازهای ذکر شده دراستاندارد NFPA 2001، پیشنهاد می شود. همچنین استفاده از سیستم های Oxygen Reduction و Watermist جهت استفاده در اتاق سرور با محدودیت هایی روبرو است که می بایست مورد بررسی بیشتری قرار گیرد. استفاده از سیستم آیروسل (Aerosol) در اتاق سرور به عنوان گزینه اصلی توصیه نمی گردد.
راهکارهای حفاطت از حریق و اعلام و اطفاء در دیتاسنترها :
بر اساس استاندارد و طبقه بندی کلاس حریق و سناریوی آتش لوازم الکترونیکی در طبقه کلاس C قرار می گیرند که در این کلاس رعایت طراحی استاندارد اهمیت زیادی دارد.
بر اساس استاندارد، فاکتورهای زیادی برای در نظر گرفتن طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق در دیتا سنترها اهمیت دارند؛ ابتدا باید مکان مورد نظر از طرف کارشناس ایمنی بازدید و سپس مولفه های زیر در نرم افزار محاسبه گردند .
۱- ابعاد سالن یا اتاق از قبیل طول و عرض و ارتفاع (حجم بر اساس متر مکعب)
۲- سقف کاذب و کف کاذب در صورت وجود و ارتفاع آنها
۳- آرایش رک ها و طرز چینش ( اتاقک سرد یا رودر رو )
۴- نوع سیستم سرمایشی از قبیل سیستم اسپیلت کولینگ یا اچ وک ( محاسبه سرعت پرتاب باد )
۵- کابلهای برق از داخل سقف یا کف کاذب عبور کرده اند یا از لدر سقفی
۶- شهری که سالن دیتاسنتر در آن قراردارد و ارتفاع آن شهر از سطح دریا
۷- مناطق مورد نیاز اعلام و اطفا حریق در اتاقهای مختلف (زون بندی اعلام و اطفا)
۸- دمای کاری اتاق که معمولا در دیتا سنترها بین ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد میباشد.
۹- غلظت محیط بر اساس استاندارد که در کلاس C حریق عددی بین ۷ تا ۹ میباشد.
سیستم اعلام حریق در دیتاسنترها :
لوله کشی شبکه اعلام حریق اتاق سرور:
در لوله کشی یا پایپینگ اعلام حریق حتما باید از لوله های گالوانیزه گرم بر اساس استاندارد سایز pg13.5 با اتصالات استاندارد استفاده کرد و تنها در جاهایی که قابل دسترس نیست و خم در لوله به وجود می آید به ناچار از لوله فلکسیبل استفاده و کابلهای نسوز برق از داخل این لوله ها عبور کند .
کابل نسوز سیلیکونی با شیلد محافظ سایز ۱٫۵*۲ و ۱٫۵*۳ :
در سیستم کابل کشی اعلام حریق بر اساس استاندارد فقط باید از کابلهای نسوز با نویز گیر یا شیلد محافظ و از جنس نرم یا انعطاف پذیر استفاده کرد که در زمان بروز حریق خود کابل آتش نگیرد یا باعث گسترش حریق نشود و همچنین چنانچه حریق گسترش پیدا کند کابل مذکور در دمای بالا میتواند جریان را از خود عبور داده و سیستم به کار خود ادامه دهد.
در دیتاسنترها همانند اتاق های معمولی میتوان برای کشف حریق از تجهیزات و سنسورهای مختلفی استفاده نمود :
۱-کنترل پنل مرکزی یا تابلوی اصلی مدار فرمان سیستم اعلام و اطفای حریق :
این کنترل پنل که شامل قسمتهای مختلفی بسته به نوع کار از مدل متعارف یا آدرس پذیر استفاده می گردد. مدار فرمان در پنل به زونهای مختلف اعلام حریق و زون اطفا حریق در دیتاسنتر ها استفاده میگردد. که کلیه تجهیزات اعلام حریق به این تابلو فرمان متصل میگردند.
۲-دتکتور دود- دتکتور حرارت-دتکتورهای دودی-حرارتی (مولتی سنسور) – داکت دتکتورها:
در دیتا سنترها به دلیل حجم بالای گردش هوا یا سرعت جریان باد از کولینگ سیستم یا اسپیلت دتکتورهای معمولی به تنهایی کاربرد ندارند . در سناریوی حریق دود در هنگام شروع آتش غلظت پایینی دارد . سیستم کارکرد دتکتورهای دودی به صورتی میباشد که دود با غلظت بالا بیاید در زمان حداقل ۵ تا ۸ ثانیه داخل دتکتور پایدار بماند تا دتکتور اعلام حریق نماید که به دلیل گردش هوا احتمال دارد دود هیچگاه در زمان اولیه حریق به دتکتور نرسد. حریق در سناریوی اغازین در ۵ ثانیه اول تا ۵ ثانیه دوم سرعت شگف آور رشد ۵ برابری را دارد و ممکن است برای جلوگیری از حریق زمان به هدر رود .
۳- سیستم نمونه گیر هوا یا مکنده دود یا نمونه بردار هوا :
این نمونه برداری ذرات بسیار ریز دود اندازه ای در حدود ۰٫۰۰۵ Obs/m را در هر نقطه ای که درحال تولید باشد بواسطه محفظه لیزر تشخیص داده و از طریق کابلهای ارتباطی به پانل اعلان حریقی که کنترل آن را به عهده دارد انتقال می دهد و آژیر یا فلاشر متصل به آن اعلان خطر می نماید. سیستم های مذکور به Air Sampling Smoke Detection Apparatus معروف هستند .
طراحی لوله ها در فضاهای Server Room و یا Data Center به چند صورت می باشد. این لوله ها جهت مکش هوای داخل محیط و جریان هوای در گردش داخل رک، هم می توانند در سقف و هم در مجاورت Rack و یا نیز با اتصال به لوله های قابل انعطاف به داخل Rack و یا حتی UPS هدایت شوند. با این کار بجای انتظار برای رسیدن دود به سقف، در همان لحظه ای که دود تولید گردیده است آژیر اعلان حریق در مرحله Pre-Alarm به صدا در خواهد آمد. در این حالت دود حتی در مرحله ای که تولید میشود و بصورت نامرئی است نیز توسط سیستم تشخیص داده میشود . در مراحل بعد به مرور گذر زمان و اضافه شدن به حجم دود تولید شده سطح آلارم های بالاتر اعم از Alarm 1 و Alarm 2 و در نهایت سیگنال Action برای اعلان نهایی و یا تخلیه اطفاء توسط سیستم ارسال خواهد شد.
۴- کابل خطی حرارتی linear heat detector cable
این کابل حرارتی که در دو نوع متعارف و آدرس پذیر میباشد که در دماهای متفاوت عمل کشف حریق را به صورت حرارتی انجام میدهد. فرض کنید رکهای شما در کنار و پشت آن حرارت بالایی دارند و سیستم کولینگ ظرفیت خنک کردن تمام نواحی انرا ندارد به وسیله این کابل خطی که در دماهای ۶۸ درجه ۸۶ درجه و ۱۰۸ درجه کارایی دارند چنانچه دما در محیط به بالاتر از از دماهای ذکر شده برسد این کابل زوج سیستم که از یک طرف به پنل مرکزی متصل شده با یک اتصال کوتاه سریع به کشف نقطه ای که حریق در حال شکل گرفتن است کمک میکند پس میتوان در امتداد و داخل رکها این کابل خطی را به عنوان یک تجهیز اعلام حریق حرارتی استفاده نمود.
۵- مجموعه شستی های اعلام و اطفا حریق در دیتا سنتر :
۵-۱-شستی اعلام (manual call point):
فرض کنید اپراتور در دیتاسنتر در حال انجام کارهای روزانه است که متوجه شکل گیری حریق میشود قبل از اینکه سیستم حریق را کشف کند میتوان با فشار دادن دکمه شستی اعلام تمامی آلارم ها را به کار انداخت و از اتلاف زمان جلوگیری کرد.
۵-۲- شستی اضطراری تخلیه ماده اطفا (manual release ):
همانند شستی اعلام هنگامی که اپراتور با مشاهده مستقیم خود حریق را کشف کرد میتواند با فشار این شستی ماده اطفا را سریعتر تخلیه کند که معمولا بر روی پنل مرکزی اعلام و اطفا حریق این شستی به صورت مهرو موم شده قرار دارد (extinguishingbutton)
۵-۳- شستی توقف دستی خروج ماده اطفا یا abort
فرض کنید زمانی به هر دلیلی آلارم کاذبی ایجاد شده و اپراتور با مشاهده عدم وجود حریق میخواهد سیستم را موقتا قطع و به علت وجود اعلام حریق کاذب پی ببرد در این زمان ما باید از تخلیه بی مورد ماده اطفا و هدر رفتن آن جلوگیری نماییم این شستی که شستی abort نیز نام دارد میتواند جلوی تخلیه بی مورد ماده اطفا را بگیرد.
۶- دستگاه تلفن کننده مرکزی :
این دستگاه یکی از کلیدی ترین تجهیزات در زمان اعلام حریق میباشد به صورتی که در زمانهایی که اپراتور در داخل اتاق نیست یا نیمه شب حریق اتفاق می افتد این دستگاه که در دو نوع اتصال سیم تلفن و سیم کارتی میباشد میتواند با تماس اضطراری با مسولان مربوطه و حتی اداره آتش نشانی منطقه جلوی اتفاقات بزرگ و حتی از حادثه جلوگیری کند با تنظیم این دستگاه و حتی اتصال آن در مدلهای جدیدتر به گوشی های هوشمند تلفن همراه با نصب نرم افزار مربوطه میتوانیم در هنگام بروز حادثه از اتلاف زمان جلوگیری کنیم.
۷- مجموعه تجهیزات شنیداری و هشدار دهنده با صدا :
۷-۱-آژیر اعلام حریق :
در زمان بروز آلارم اولیه ابتدا به صدا در آمده و تمامی افراد را در منطقه مورد نظر با خبر میکند که در دو نوع آژیر ساده یا با فلاشر (نور شدید) موجود میباشد که حتی در شب یه وسیله نور منقطع اعلام بروز حادثه را انجام میدهد.
۷-۲-زنگ هشدار تخلیه ماده اطفا :
این زنگ که شبیه زنگ مدرسه میباشد در هنگام اعلام حریق به صورت منقطع و در هنگام تخلیه ماده اطفا به صورت متناوب به صدا در آمده و جزء تجهیزات حیاتی اعلام و اطفا حریق در دیتاسنتر ها میباشد.
۸- سیستم برق اضطراری کنترل پنل :
چنانچه در زمان حادثه برق به صورت اتصالی یا کلا قطع شود باید برق مورد نیاز تجهیزات اعلام و اطفا حریق را به صورت پشتیبان به صورت ذخیره و برای عملکرد سیستم در مواقع اضطراری به وسیله سیستم ups یا دو عدد باطری که در تابلوی اصلی اعلام و اطفا حریق که با مشخصه ۲۴volt(7.2) میباشد تامین نمود که تجهیزات برای عملکرد و تحریک یکدیگر برای کارکرد مشکلی نداشته باشند.
۹- مجموعه تابلو ها و علایم اضطراری و دستورالعمل کارکرد سیستم :
بر اساس استاندارد NFPA مجموعه تابلو ها و علایم اضطراری باید در محل و روی تجهیزات حساس مانند کنترل پنل شستی ها و سیلندر حاوی ماده اطفا حریق نصب تا اپراتور یا شخصی که حتی آموزش استفاده از سیستم را ندیده بتواند در مواقع اضطراری بتواند با تجهیزات کار کند .
اطفاء حریق در دیتا سنتر (اتاق سرور):
۱- لوله کشی استاندارد در شبکه اطفاء :
در لوله کشی استاندارد سیستم اطفا حریق اتوماتیک در اتاق سرور باید بر اساس طراحیNFPA حتما از لوله های مانیسمانفولادی بدون درز رده ۴۰ یا سایز ۲/۱ (schedule 40) با اتصالات استاندارد استفاده نمود این لوله ها که به وسیله جوش و بدون رزوه به هم متصل میشوند توانایی تحمل فشار بالای گاز اطفا حریق را در زمان تخلیه دارند .
۲- سیلندر تخلیه گاز شیر و متعلقات سیستم اطفای حریق اتوماتیک :
سیلندر تخلیه ماده اطفا حریق حتما باید از نوع استاندارد با تحمل فشار تست حداقل bar 80 از نوع بدون جوش یا حدالامکان جوش کم با ورق ضخیم در دور دهانه اصلی باشد . این سیلندرها که پهنای بیشتری نسبت به سیلندر co2 دارند و دهانه داخلی بزگتر که به وسیله یک شیر دو حالته (اتوماتیک یا برقی و ضامن دستی) محافظت شده است . سیلندر اطفا حتما باید سیلندر fm200 مخصوص این گاز باشد چنانچه متاسفانه مشاهده میشود در سالهای گذشته عده ای از سیلندر co2 با شیر مخصوص codax که خاص منواکسید کربن است برای شارژ دستی و غیر استاندارد گاز fm200 استفاده کرده اند که بلا استفاده میباشد این سیلندر ها و شیر و متعلقات آنها دهانه بسیار کوچکی بر اساس طراحی برای سیستم co2 دارند که در زمان تخلیه فشار کاری را کم کرده و گاز به جای ۱۰ ثانیه در بیش از ۲ دقیقه تخلیه شده و آسیب جدی به تجهیزات وارد مینماید . فشار گاز fm200 به صورت استاندارد در داخل سیلندر عددی بین ۲۵ تا ۴۲ بار میباشد که بر اساس طراحی و به صورت اتوماتیک با دستگاه شارژ پر و آب بندی میشود. شیوه سنتی پر کردن سیلندرها با پمپ و دستی غیر استاندارد بوده و باعث به هدر رفتن و عدم آب بندی استاندارد سیلندر میشود.گاز باید توسط کمپانی مربوطه شارژ و تست هیدرواستاتیکی را گذرانده سپس مورد استفاده قرار گیرد. سیلندرها باید دارای استاندارد بین المللی باشد . متاسفانه در اغلب پروژه ها شاهد استفاده سیلندرهای بی کیفیت چینی یا سیلندرهای غیر استاندارد داخلی که دهانه آنها بریده شده و به وسیله جوش معمولی با لوله تعویض شده میباشیم . پس ارائه گواهینامه های بین المللی و استاندارد سازمان آتش نشانی در هنگام کار از سوی پیمانکار الزامی میباشد.
محل قرارگیری سیلندر بر اساس استاندارد در دیتا سنترباید در نزدیکی محل اطفا یا اتاق مجاور آن باشد چنانچه بر اساس استاندارد ما مجاز نیستیم سیلندر را در محلی قرار دهیم که حریق احتمال دارد از آن نقطه شروع شود. سیلندر حتما باید به وسیله براکت یا استند فلزی به دیوار ثابت و محکم شود که در طی زمان اطفاء حریق جابجا نشود.
شیر به کار رفته روی سیلندر fm200 از نوع اتوماتیک دو حالته استاندارد با سیستم فعال ساز برقی میباشد که دهانه مخروطی شکل یا در اصطلاح خود آب بند دارد که به صورترزوه ای با دستگاه بر روی سیلندر ثابت میشود و در زمان حریق با فرمان از سمت پنل مرکزی فعال و گاز را به داخل لوله های شبکه اطفا خارج میکند . بر روی این شیر یک ضامن دستی قرار دارد که اگر به صورت اتوماتیک عمل نکند میتوان با کشیدن این ضامن شیر را فعال نمود. سایز این شیر بر اساس استاندارد ۲/۱ یا ۴/۱ بر اساس حجم و اندازه سیلندر و گاز داخل آن متغیر میباشد.که به وسیله یک شلنگ پنوماتیکی استاندارد و ضخیم سایز بزرگ ۱/۲ به داخل لوله اصلی شبکه اطفا حریق fm200 متصل میشود.
۳- گاز fm200 یا HFC227ea یا HEPTAFLUOR PROPAN:
از خانواده clean agent ها یا گاز های بی اثر میباشد که بر اساس استاندارد msds گازها اثرات تخریب محیطی کم بدون اثر روی تجهیزات الکترونیکی در کلاسc حریق و با قابلیت خاموش کنندگی بالا میباشد . مکانیزم اثر این گاز به صورتی است که در سناریوی حریق عامل اصلی گسترش حریق ترکیب مولکولهای آتش با اکسیژن برای توسعه میباشند. گاز fm200 به جای کاهش سطح اکسیژن محیط روی مولکولهایی که میل ترکیبی بالایی با اکسیژن داشته اثر میکند و جلوی ترکیب ان با اکسیژن محیط و گسترش حریق را میگیرند یعنی در اصل سطح اکسیژن محیط کاهش نیافته انسان به تنفس خود ادامه داده ولی در ان محیط که گاز تخلیه شده دیگر حتی کبریت هم روشن نمیشود یا حریق به حیات خود نمیتواند ادامه دهد . در نتیجه آتش خاموش میشود. و بعد از تخلیه تشکیل نمیشود. از نظر زیست محیطی نسبت به گاز هالون کمتر در جو لایه اوزون باقی مانده و خود به خود خارج میشود .با این حال طراحی و محاسبه مقدار گاز fm200 با اهمیت میباشد بر اساس استاندارد و غلظت محیط و مولفه های مختلف در دیتا سنتر ها غلظت یا concentration عددی بین ۷ تا ۹ بر اساس دمای کاری در نظر گرفته میشود و بر اساس ارتفاع از سطح دریا در شهر محل قرار گیری اتاق سرور متغیر میباشد چنانچه هر چه ارتفاع از سطح دریا کمتر باشد بر اساس فشار هوا گاز بیشتری مورد نیاز است. که در صورت محاسبه اشتباه یا حریق خاموش نمیشود یا برای انسان هنگامی که بیش از حجم اتاق را گاز پر کند مشکلات تنفسی و سر گیجه ایجاد میکند.
۳-۱-کدام برند fm200 یا HFC227ea بهتر است ؟؟؟؟
این سوال معمولا ذهن کارفرمایان محترم را مشغول میکند که چه برندی از گاز fm200 را بخریم ؟؟؟
در جواب در دنیا چند کمپانی مطرح بر اساس استاندارد جهانی در خط تولید خو این گاز را تولید و عرضه مینمایند :
۳-۱-۱-کمپانی chemetron :
یک کمپانی چند ملیتی است که شهر ایلینویز آمریکا فعالیت مینماید و تنها گاز تولیدی در پالایشگاههای اختصاصی خود را در پروژه های خود مصرف نموده و فروش آزاد ندارد.
۳-۱-۲-کمپانی DUPONT :
این کمپانی آمریکایی که مورد تایید استاندارد جهانی و سازمان جهانی اتش نشانی NFPA میباشد با چندین کمپانی معتبر که در زمینه ارایه راهکارهای اطفا حریق فعالیت مینماید قرارداد منعقد نموده و تنها به این دسته شرکتها گاز خود را فروخته که با برند آن کمپانی های اروپایی و امریکایی گاز fm200 را در داخل سیلندر خودشان شارژ کرده و به بازار عرضه نمایند و ندرتا به صورت عمده به مشتریان خارج از لیست خود گاز fm200 میفروشد. یکی از معدود کمپانی هایی است که تاییده fm امریکا که شرکت معتبر بیمه میباشد را همراه گواهینامه UL اخذ کرده . در ضمن تنها کمپانی در دنیا و اولین شرکتی است که گاز HFC227ea را با نام تجاری fm200 عرضه مینماید.
۳-۱-۳-کمپانی WAYSMOS USA INC:
این کمپانی که دفتر اصلی آن در شهر تگزاس آمریکا میباشد و کارخانه تولید آن در کشور چین در شهر شانگهای مستقر است گاز fm200 خود را هم به صورت قراردادی با شرکتهای مختلف هم به صورت عمده در بازار جهانی به فروش میرساند که هر دو تاییدیه جهانی fm و ul را دارد و سیلندرهای مادر آن با دو ظرفیت ۴۵۰kg و ۱۰۰۰kg به فروش میرسد.
به تازگی شرکتی در اسپانیا دستگاه التراسونیکی اختراع کرده که میتواند از بیرون سیلندر اصالت گاز داخل آن را کشف کند و تنها این کمپانی های یاد شده را به رسمیت میشناسد.
۳-۲-نکات مورد توجه هنگام خرید:
ارایه گواهینامه های fm و ul هر دو با هم از سمت پیمانکار
ارایه برگه هویت گمرک جمهوری اسلامی ایران
برگه آنالیز گاز که در ایران پژوهشگاه صنعت نفت تنها نهاد تایید کننده اصالت گاز داخل سیلندر میباشد .
تاییدیه سازمان آتش نشانی جمهوری اسلامی ایران
۳-۳-طراحی سیستم پاشش ۳۶۰ درجه نازلهای پاشش گاز fm200 :
گاز fm200 در داخل سیلندر و در کف سیلندر به صورت مایع قرار دارد در زمان تخلیه گاز داخل سیلندر که به وسیله نیتروژن تزریق شده در سیلندر متعادل گردیده به وسیله لوله باریک کوچکی که از زیر شیر تخلیه به انتهای سیلندر ادامه یافته (میلاب سیلندر) با فشار به داخل لوله شبکه اطفا تزریق شده و باید به وسیله نازلهای پاشش در انتهای لوله خارج گردد نازلهای پاشش گاز fm200 سایز های مختلفی دارند که بر اساس طراحی سوراخ پاشش یا ارفیست آن باید بر اساس محل قرارگیری اندازه گیری و دریل شود به این معنی که سایز نازل در سقف با سایز نازلی که در کف یا زیر سطح قرار میگیرد از نظر اندازه و سایز سوراخ و تعداد آن متغیر است . بر اساس استاندارد در دیتا سنتر ها معمولا از نازلهای پاشش با زاویه ۳۶۰ درجه سایزهای ۲/۱ ۲/۱/۱ و ۴/۳/۱ استفاده میشود .چنانچه بر اساس طراحی اشتباه سایزها اشتباه محاسبه شود گاز به اطراف نازل پاشیده شده و به درستی در فضا تخلیه نمیشود . همچنین اگر فشار گاز در داخل سیلندر و لوله کشی اشتباه محاسبه شوند یعنی فشار تا آخرین نازل خروجی یکنواخت نباشد به جای گاز fm200 مایع از نازلها تخلیه و حریق خاموش نمیشود.
۴-تاییدیه های لازم جهت تجهیزات اعلام و اطفا حریق اتاق سرور (مراکز داده):
برای تجهیرات مورد استفاده در سیستم های اعلام و اطفا حریق تاییدیه های استاندارد جهانی و همچنین سازمان آتش نشانی باید مورد توجه قرار گیرد :
تاییدیه lpcb انگلستان در سیستم اعلام حریق : در تجهیرات اعلام حریق حتما اجناس از قبیلدتکتورها سیستم ایرسمپلینگ مجموعه آژیر ها شستی ها کابلها باید دارای این تاییدیه باشند در کل سازمان آتش نشانی اجناسی را تایید مینماید که دارای استاندارد lpcb انگلستان یا همان EN-54 certificate باشند. ولی اگر تجهیزی تاییدیه fm و ul را همزمان داشته باشد نیز مورد تایید است.
تاییدیه vdsآلمان در سیستم اعلام و اطفا حریق : این کمپانی آلمانی معتبر که یکی از پرچمداران ارائه استاندارد میباشد تجهیزات خاصی را مورد تایید قرار داده و اگر تجهیزی دارای گواهینامه vds باشد مطمئنا استاندارد است.
تاییدیه fm و ul امریکا برای سیستم اطفا حریق : گاز داخل سیلندر حتما باید داری استاندارد fm و ul باشد .
استاندارد آتش نشانی انگلستان یا BSI:شیر و سیلندر حاوی گاز fm200 حتما باید این استاندارد را گرفته یا اگر استاندارد CE اروپا را داشته باشد در اصطلاح bsi را پاس مینمایدو در انتها تمامی تجهیزات اطفا گاز fm200 باید مورد تایید سازمان آتش نشانی جمهوری اسلامی ایران باشند.
۵-نرم افزارهای طراحی سیستم اعلام و اطفا حریق (alarm and total flooding software) :
در طراحی سیستم حیاتی اعلام و اطفا حریق اتاق سرور ما به هیچ وجه بر اساس استاندارد مجاز نیستیم نقشه اعلام حریق و محاسبه مقدار گاز مورد نیاز و آرایش سیستم را به صورت دستی یا فرضی بر اساس تجربه محاسبه نماییم برای این منظور و بالا بردن دقت کار و کم کردن ضریب خطا چندین شرکت معتبر نرم افزارهای محاسبه برای این منظور را تولید و عرضه نموده اند از جمله این شرکتها : شرکت TYCO امریکا kidde انگلستان vdsآلمان و bettati ایتالیا هستند که به صورت محاسبه خودکار با در نظر گرفتن مولفه های کارشناسی خروجی سیستم اطفا حریق و لوله کشی استاندارد را مشخص می نمایند .
برای طراحی سیستم اعلام حریق نیز میتوان از نرم افزار autocad (auto desk) یا افزونه alarm cad استفاده نمود.
سرویس و نگهداری و تست دوره ای سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور:
هر سیستمی که نصب می گردد اگر بر اساس استاندارد به درستی نگهداری نشود بعد از مدتی کارایی خود را از دست داده و از کار می افتد بر اساس استاندارد NFPA در دیتاسنتر ها و اتاقهای سرور سیستمهای اعلام و اطفا حریق باید به صورت روزانه هفتگی و ماهیانه سرویس و بازدید و تست شوند :
چرا نباید از سیستم اطفاء حریق آیروسل در دیتا سنتر استفاده کرد ؟؟؟؟!!!!!
ترکیب ایروسل در داخل سیلندر آن به صورت مخلوطی از پودر یا ذرات درشت سفید رنگ با گاز است . این پودر که حالت روغنی و چسبنده داشته در هنگام تخلیه به صورت موادی که دانه های سیاه یا سفید با چسبندگی و خورندگی روی فلزات و تجهیزات الکترونیکی میباشد.و با داشتن قدری رسانایی جریان الکتریسیته روی تجهیزات اثر میگذارد و با ایجاد لایه ای سفید رنگ حریق را اطفا می کند و بر اساس استاندارد در کلاس c حریق ناکارامد میباشد . با اینکه این سیستم تقریبا پرتابل بوده و احتیاجی به لوله کشی ندارد ولی بعد از تخلیه تمیز کردن محیط بسیار دشوار و خصوصا در دیتاسنتر ها به وسلیه فن داخلی سرورها به داخل آن نفوذ کرده سیستم را بعد از مدتی از کار می اندازد و در هنگام تخلیه اتوماتیک آن ابتدا فعالساز آن آتش گرفته فتیله آتشزا روشن شده و شروع به سوختن میکند که بعد از تخلیه تا چند سانتیمتر اطراف خود را میسوزاند و همچنین بر اساس استاندارد msds گازها برای سلامتی انسان بسیار مضر است به طوری که حتما جایی که آیروسل نصب میشود باید از کپسولهای تنفسی اکسیژن به صورت مکمل در زمان اضطراری برای انسان استفاده نمود . در ضمن تاریخ انقضای معینی برای ایروسل وجود دارد که بعد از اتمام سیلندر و ماده داخل آن باید کلا تعویض شود و حتی بعد از تخلیه باید کاملا تجهیز جدیدی را جایگزین کرد. ولی این گاز برای مکانهایی که تردد انسانی یا تجهیزات الکترونیکی یا مواد درون سوز مثل چوب و کاغذ و مایعات اشتعال زا وجود ندارد مناسب میباشد.
همچنین ترکیب آیروسل با گاز fm200 بسیار کشنده و خطرناک می باشد و در یک مکان نمی توان از این دو به صورت همزمان استفاده نمود.!!!!
اطفای حریق آئروسل متراکم، شکلی از سیستم اطفای حریق مشابه سیستم اطفای حریق گازی یا سیستم اطفای حریق شیمیایی خشک و مبتنی بر ذرات است. اطفای حریق آئروسل از عاملی برای خاموش کردن آتش استفاده میکند که حاوی ذرات جامد بسیار ریز و مادهی گازی است. ذرات ریز آئروسل متراکم و گاز سیال خروجی توسط یک واکنش گرمازا تولید میشوند. این ذرات تا زمان خروج از تجهیز به حالت بخار باقی میمانند. مواد اطفایی آیروسل در درون سیستم متراکم و سردند و بهصورت ذرات جامد تخلیه میشوند.
برخلاف سیستم اطفای حریق گازی که تنها گاز بیرون میدهد و نیز عوامل خاموشکنندهی شیمیایی خشک که ذرات پودر مانندی با ابعاد بزرگ (۲۵ تا ۱۵۰ میکرومتر) هستند، سیستم اطفای حریق آئروسل متراکم توسط انجمن حفاظت از حریق آمریکا (NFPA)، بهعنوان منتشرکنندهی ذرات بسیار کوچک با ابعاد کمتر از ۱۰ میکرومتر معرفی میشوند. ذرات جامد آیروسل دارای ابعاد جرمی بسیار کوچکتری نسبت به عوامل خاموشکنندهی شیمیایی هستند، مدت بیشتری در هوا معلق میمانند و در منطقهی تحت محافظت، پسماند کمتری از خود بهجای میگذارند. درحالیکه سیستم اطفای حریق شیمیایی خشک باید مستقیماً به سمت شعله هدفگیری شوند، آئروسلهای متراکم، عوامل اطفای حریق احاطهکنندهای هستند و ازاینرو صرفنظر از محل و ارتفاع آتش میتوانند مؤثر باشند. سیستم اطفای حریق شیماییِ تر، مانند مواد داخل خاموشکنندههای کف، باید مانند سیستم اطفای حریق شیمیایی خشک مستقیماً به سمت آتش پاشیده شوند. عامل آئروسل میتواند بهوسیلهی عمل مکانیکی، الکتریکی یا ترکیبی از عمل الکترومکانیکی به سمت هدف پرتاب شود.
روشهای اطفاء حریق
چهارضلعی آتش
سیستم اطفای حریق آئروسل متراکم مانند سیستم اطفای حریق گازی از چهار روش برای خاموش کردن آتش استفاده میکنند. آنها روی چهار مؤلفهی چهارضلعی آتش کار میکنند، مؤلفههای مختلفی که باهم جمع میشوند تا واکنش شیمیایی متضمن هر آتشی را ایجاد کنند. این چهار توانایی خاموشکننده آتش عبارتاند از:
مکانیسم اولیهی اطفاءِ آئروسل متراکم با استفاده از واکنشهای شیمیایی با رادیکالهای آزاد شعله، و درنتیجه ممانعت از فرایند سوختن آتش، چهارمین مؤلفهی چهارضلعی آتش را نشانه میرود. بهطور نمونه، ذرات آئروسل متراکم شامل کربنات پتاسیم (K2CO3) است که از تجزیهی گرمایی ترکیب جامدی به شکل آئروسل به دست میآید که شامل نیترات پتاسیم است که نقش اکسیدکنندگی دارد. وقتی ذرات آئروسل آتش را فرا میگیرند و با آن تماس پیدا میکنند، این ذرات گرمای آتش را بهعنوان انرژی دریافت میکنند، تجزیه میشوند و مقدار زیادی رادیکال پتاسیم (K+) (یونهایی با الکترون منفرد) آزاد میکنند. رادیکالهای پتاسیم با رادیکالهای آزاد هیدروکسید (OH+)، هیدروژن (H+ ) و اکسیژن (O+) که به ادامهی فرایند سوختن کمک میکنند پیوند ایجاد کرده و مولکولهای بیضرری مانند هیدروکسید پتاسیم (KOH) و آب (H2O) تولید میکنند.
ازآنجاکه رادیکالهای پتاسیم در واکنش با رادیکالهای آتش هم مصرف میشوند و هم تولید، پس میتوانند تکثیر شوند. برای متوقف کردن واکنشهایی که برای تداوم سوختن آتش لازماند، این چرخه تا توقف واکنشهای چرخهی سوخت و خاموش شدن آتش ادامه پیدا میکند.
عوامل آئروسل متراکم، مکانیسم اطفاء حریق ثانویهای نیز دارند که سه مؤلفهی دیگر چهارضلعی آتش را که در بالا بیان شد تحت تأثیر قرار میدهد. آئروسل با فراگرفتن آتش با ابری غلیظ از ذرات ریزی که ابعاد جرمی کمتر از ۱ تا ۲ میکرومتر دارند آن را سرد میکنند. اگرچه سطح مقطع هر ذره بسیار کوچک است، تعداد زیادِ ذراتی که شعلههای آتش را محاصره کرده و به آن نفوذ میکنند، سطح مقطع بهقدر کفایت بزرگی را برای جذب گرمای شعلههای آتش فراهم میآورد. بر روی سطح ذرات، بازترکیب رادیکالهای آتش که بهعنوان انرژی در واکنش شرکت میکنند جذب میشوند:
شعله، بخش گازیِ آتش است که از سوختن مادهی سوختی حاصل میشود. مخلوط شدنِ گازها و ذرات آئروسل با مؤلفههای گازی شعله، مادهی سوختی را از آتش جدا میکند.
به خاطر یورش به هر چهار مؤلفهی چهارضلعی آتش، عوامل خاموشکنندهی آئروسل متراکم، در زمرهی مؤثرترین شعله خاموشکنها قرار میگیرد. برای مثال، برخی سیستم اطفای حریق آئروسل متراکم میتوانند با یکپنجم مقدار عامل هالون ۱۳۰۱ یا یکدهم اطفای حریق گازی با عامل مبتنی بر هیدروفلوئوروکربن یا فلوئوروکتون، برحسب جرم عامل در هر مترمربع، آتش حاصل از احتراق استخری از مایع قابل اشتعال کلاس B را خاموش کند.
نحوه عملکرد سیستم اطفای حریق آیروسل
آتش، T1، ثانیه ۳۵٫۲۵ ، قبل از استفاده از اطفای حریق آئروسل متراکم
آتش، T2، ثانیهی ۳۶٫۱۳، بهمحض پاشیدن اطفای حریق آئروسل متراکم
آتش، T3، ثانیهی ۳۶٫۲۰، وقتی اطفای حریق آئروسل متراکم پاشیده شده است.
آتش، T4، ثانیهی ۳۶٫۲۵٫ پس از استفاده از اطفای حریق آئروسل متراکم بهطور کامل خاموش شده است.
عملکرد خاموشکنندگی سیستم اطفای حریق آئروسل متراکم به چگالی ذرات آئروسل در مجاورت آتش بستگی دارد. مانند سیستم اطفای حریق گازی، هرچقدر که عامل سریعتر آتش را احاطه کند، عامل خاموشکننده در متوقف کردن فرایند سوختن آتش مؤثرتر خواهد بود. خاموشکنندگی و چگالیهای عوامل خاموشکنندهی آئروسل برحسب کیلوگرم بر مترمربع بیان میشوند. بنابراین، کارایی عوامل خاموشکنندهی آئروسل به تعداد زیادی عوامل مانند محل آئروسل نسبت به آتش، مجاورت دیگر مواد قابل اشتعال سوختنی، نوع مادهی سوختی و غیره بستگی دارد.
سیستم اطفای حریق آئروسل متراکم، برای ایجاد امکان تخلیهی کنترلشده طراحی میشوند. ترکیبات آئروسل به گونه ای درون این سیستم قرار داده میشود که به راحتی با چاشنی الکتریکی یا مکانیکی می توانند فعال شوند. چاشنی الکتریکی به کنترل پنل اعلام حریق وصل میشود و میتواند از راه دور بصورت دستی و یا بصورت خودکار توسط کنترل پنل فعال شود.
استفادهها و کاربردهای سیستم اطفاء حریق ایروسل
استفاده از عوامل اطفاء حریق دو کاربرد دارد: بهعنوان سامانهی غرقه سازی کامل آتش (Total Flooding) یا بهعنوان سامانهی اطفاء حریق برای استفادهی موضعی.
برای دستیابی به اطفاء حریق با غرقه سازی کامل، باید تعداد کل آئروسلهای موردنیاز برای خاموش کردن آتش درون فضای ثابت تعیین شود. این سیستم ها معمولاً بر روی سقف یا دیوار نصب میگردند. به خاطر اینکه سیستم اطفای حریق آئروسل بهصورت مستقل و هم بهعنوان مخزن ذخیرهسازی و هم نازلی که گاز را به حرکت وامیدارد عمل میکنند، برای انتقال یا توزیع عامل خاموشکننده از محل ذخیرهسازی به محیط خارج، به هیچ شبکهی توزیعی نیازی ندارد که این باعث صرفهجویی در فضای اشغالشده و بالا بردن راندمان حملونقل میشود.
از سیستم اطفای حریق با کاربرد موضعی معمولاً بهصورت دستگاههای قابلحمل دستی استفاده میکنند که مستقیماً به سمت آتش پرتاب میشود. برخلاف سیستم اطفای حریق قابلحمل پاشیدنی، نیاز نیست وقتی کاربر از این سیستم به عنوان یک سیستم خاموش کننده قابل حمل استفاده میکند، خودش را در معرض خطر نزدیک شدن به آتش قرار دهد. اطفای حریق آئروسل متراکم قابلحمل معمولاً برای پراکنده کردن آئروسل بهصورت ۳۶۰ درجه طراحی میشود و ابر آئروسلی بزرگی را دورتادور آتش ایجاد میکند. آئروسل بهمحض رسیدن ذراتش به آتش، حمله به آن را آغاز میکند و رادیکالهای پتاسیم خنثیکنندهی آتش تولید میکند. تا زمانی که آئروسل چگالی کافی دارد آتش تحت کنترل است. حتی اگر چگالی آئروسل برای خاموش کردن آتش کافی نباشد، بازهم با پایین آوردن دمای آتش بهاندازه کافی میتواند جلو آن را بگیرد. این ویژگی این امکان را در اختیار عوامل آتشنشانی میگذارد که مثلاً بهعنوان ابزاری برای پایین آوردن دما تا سطحی قابلکنترل و کاهش دمای اتاق برای ورود شلنگ آتشنشانی به داخل منطقهی حریق از آن استفاده کنند. بهعنوان مثالی دیگر، ابتدا نیروی واکنشدهنده میتواند آئروسلهای متراکم را به منطقهی محصور در آتش پرتاب کند تا هنگام انتقال ساکنین به منطقهی امن، آتش کنترل شود.
سیستم اطفاء حریق آئروسل قابل حمل
سامانهی آئروسل متراکم برای کاربردهای خاصی بهعنوان جایگزینی برای سیستم اطفای حریق هالون ۱۳۰۱ و سیستم اطفای حریق دیاکسید کربن پرفشار مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در برخی موارد سیستم های اطفاء حریق آئروسل میتوانند بهعنوان گزینه ای بجای سیستم های گازی هالوکربن و یا سیستم های واترمیست (Watermist) مورد استفاده قرار بگیرند.
مسائل محیط زیستی
سازمان محیط زیست ایالاتمتحده، در کنار سایر سیستم های اطفای حریق، سامانهی اطفاء حریق آئروسل متراکم را نیز به عنوان یکی از جایگزین های مناسب، برای هالون ۱۳۰۱ در سامانههای غرقه سازی کامل (Total Flooding) پذیرفته است. سیستم اطفای حریق آئروسل آسیبی به لایه اوزون نمیزنند و منجر به گرم شدن تدریجی جهان نمیشوند یا تأثیر ناچیزی روی آن دارند.
CO2 در سیستم های اطفای حریق دیاکسید کربن (CO2) گازی بیرنگ، بیبو و از لحاظ شیمیایی خنثی است که هم بهراحتی در دسترس و هم از لحاظ الکتریکی نارسانا است. اصولاً در یک منطقهی حفاظتشده، با پایین آوردن سطح اکسیژنی که به سوختن کمک میکند، باعث خاموشی آتش میگردد. این مکانیسمِ فرونشاندن آتش، سامانهی اطفاء حریق CO2 را بسیار مؤثر و نیازمند کمترین تمیزکاری میکند. اما باید بهطورمعمول در مکانهای بیخطر مورداستفاده قرار گیرد و در غیر این صورت کارکنان هنگام تخلیهی این مواد از تماس با آن خودداری کنند. ممکن است در سامانههای اطفای حریق CO2 از این گاز به روش غرقه سازی کامل استفاده شود ولی دیاکسید کربن تنها عامل گازی است که میتواند به روش استفادهی موضعی نیز مورد استفاده قرار بگیرد. دیاکسید کربن ممکن است یا در سیلندرهای فولادِ به هم تنیده شدهی پرفشار (سیستم اطفای حریق HPCO2) و هم مخازن یخزدهی سبک کمفشار (سیستم اطفای حریق LPCO2) نگهداری شود.
توجه: هر دو اطفای حریق HPCO2 و LPCO2 اثر یکسانی در مقابله با آتش دارند. برحسب توان خاموشکنندگی، هیچیک بر دیگری برتری ندارد.
کاربردهای رایج سیستم اطفای حریق CO2
مزایای سیستم اطفای حریق CO2 فشار بالا HPCO2
HPCO2 چندین مزیت نسبت به LPCO2 دارد.
مزایای سیستم اطفای حریق CO2 فشار پایین (LPCO2)
اطفای حریق LPCO2 چندین مزیت نسبت به HPCO2 دارد.
سیستم اطفای حریق CO2
برای بسیاری از تأسیسات حساس، سیستم اطفای حریق CO2، آتشخاموشکنهای بهتری هستند. سرعت عمل دارند، مؤثرند و با طیف وسیعی از خطرات سازگارند، تخلیهی دیاکسید کربن (عامل اطفای حریق ارزان) به اموال آسیبی نمیزند و از لحاظ الکتریکی نارسانا است. برای طیف وسیعی از خطرات و موقعیتها، برای ایجاد تخلیهی خودکار و همزمان میتوان حفاظت چندمنظوره طراحی کرد.
سیستم اطفاء حریق CO2 برای موارد زیر مورداستفاده قرار میگیرند:
تجهیزات و سیستم اطفای حریق CO2 کمفشار برای مواردی که مقادیر زیاد CO2 موردنیاز است بهترین گزینهاند. استفاده از اطفای حریق پرفشار برای حوادث کوچکتر یا جایی که فضا محدود است توصیه میشوند.
مزایای سیستم اطفای حریق CO2
اطفای حریق CO2 شامل یک یا چند مخزن نگهداری عامل اطفاء CO2 است. شلنگهای انعطافپذیر، مسیر تخلیه سیلندرها را به یک منیفولد (چند راهه) وصل میکند. منیفولد عامل گازی CO2 را بین شبکهای از لولهها توزیع میکند و جریان خروج CO2 به منطقهی تحت حفاظت را کنترل میکند.
سیستم اطفاء حریق اسپرینکلر (آب فشان) یک روش حفاظت از حریق فعال است. این سیستم از یک منبع آب تشکیل شده که فشار و نرخ جریان کافی را برای مجموعهای از لولههای توزیع آب فراهم کرده و چند اسپرینکلر بدان متصل شدهاند. اگرچه در گذشته تنها در کارخانهها و ساختمانهای تجاری بزرگ از این سیستم استفاده میشد، ولی امروزه سیستمهایی از این دست برای استفاده در منازل و ساختمانهای کوچک و با قیمتهای مقرون به صرفه عرضه شدهاند. از سیستمهای اطفاء حریق اسپرینکلر بطور گستردهای در سراسر دنیا استفاده شده و هر ساله بیش از ۴۰ میلیون سَری اسپرینکلر نصب میشود. بیش از ۹۶% از آتش سوزیهای رخ داده شده در ساختمانهایی که بطور کامل توسط سیستمهای اطفاء حریق اسپرینکلر مورد محافظت قرار گرفته بودهاند، صرفاً توسط اسپرینکلرهای اطفاء حریق کنترل شدهاند.
تاریخچه سیستم های اطفای حریق اسپرینکلر
لئوناردو داوینچی در قرن پانزدهم یک سیستم اسپرینکلر طراحی کرده بود. او برای خودکارسازی آشپزخانهی ارباب خود از یک اجاق بزرگ و مجموعهای از تسمه نقالهها استفاده کرده بود. یکبار در خلال یک میهمانی، در اثر بروز مجموعهای از خطاها، همه چیز به هم ریخت و آتش سوزی رخ داد. «سیستم اسپرینکلر بیش از اندازه خوب عمل کرد و آب همهی غذاها و بخش سالم آشپزخانه را با خود برد».
در سال ۱۷۲۳، آمبروز گادفری (Ambrose Godfrey) اولین سیستم اسپرینکلر خودکار موفق را خلق کرد. او از باروت برای رهاسازی مخزنی مملو از سیال اطفاء حریق استفاده نمود.
اما اولین سیستم اطفای حریق اسپرینکلر مدرن ثبت شدهی جهان در سال ۱۸۱۲ توسط ویلیام کانگریو (William Congreve)، معمار سالن تئاتر سلطنتی دروری لین (Drury Lane) در انگلستان، در این سالن نصب شد و طی گواهی ثبت اختراع شمارهی ۳۶۰۶ به تاریخ همان سال به ثبت رسید. این سامانه از یک مخزن استوانهای آببندی شده به حجم تقریباً معادل ۹۵،۰۰۰ لیتر تشکیل شده بود که توسط یک شاه لولهی ۱۰ اینچی (۲۵۰ میلیمتری) آب تغذیه میشد و انشعاباتی از آن به همهی بخشهای سالن کشیده شده بود. در صورت بروز حریق، مجموعهای از لولههای کوچکتر که توسط انشعابات فوق تغذیه میشدند توسط سوراخهای نیم اینچی (۱۳ میلیمتری) که روی آنها تعبیه شده بود، آب را روی آتش میریختند.
از سال ۱۸۵۲ تا ۱۸۸۵ از سیستمهای لولهکشی مشبککاری شده به عنوان وسیلهای برای حفاظت در برابر حریق در کارخانجات نساجی انگلستان استفاده میشد. اما این سیستمها، خودکار نبودند؛ بلکه باید یک نفر آنها را به کار میانداخت. مخترعین اولین بار حدود سال ۱۸۶۰ بود که به دنبال آزمایشاتی روی اسپرینکلرهای خودکار رفتند. اولین سیستم اسپرینکلر خودکار در سال ۱۸۷۲ توسط فیلیپ دبلیو پرات از شرکت آبینگتون (Philip W. Pratt of Abington) در ایالت ماساچوست ثبت اختراع شد.
هنری اس پارمالی (Henry S. Parmalee) از شرکت نیوهیون (New Haven) در ایالت کانکتیکات به عنوان مخترع اولین سَری اسپرینکلر خودکار به شمار میرود. پارمالی موفق شد اختراع پرات را بهبود بخشیده و سیستم اسپرینکلر بهتری خلق کند. او در سال ۱۸۷۴ سیستم اسپرینکلر خود را در کارخانهی پیانوی خودش نصب کرد.
فردریک گرینل طرح پارمالی را بهینهسازی کرد و در سال ۱۸۸۱ سیستم اسپرینکلری را به به نام خود به ثبت رساند. او در ادامه سامانهی ابداعی خود را بیش از پیش بهبود بخشید و در سال ۱۸۹۰ اسپرینکلر دیسک شیشهای را ثبت اختراع کرد که اساساً همان سیستم اسپرینکلری است که امروزه از آن استفاده میشود.
تا دههی ۱۹۴۰، اسپرینکلرها تقریباً فقط برای حفاظت از ساختمانهای تجاری نصب میشدند، ساختمانهایی که مالکین آنها میتوانستند با صرفهجویی در هزینههای بیمهای، هزینهی این سیستمها را تأمین کنند. اما با گذشت سالیان متمادی، امروزه طبق استانداردها و مقررات ساختمانی محلی، اسپرینکلرهای اطفاء حریق، در بخشهایی از آمریکای شمالی و کاربریهای خاص شامل (و نه محدود به) بیمارستانها، مدارس، هتلها و سایر ساختمانهای عمومی تازه ساز، جزو تجهیزات ایمنی اجباری به شمار میروند. اما در ورای مرزهای ایالات متحده و کانادا به ندرت میبینیم که سیستمهای اسپرینکلر بر اساس استانداردهای ساختمانی برای کاربریهای عادی که تعداد افراد حاضر در آنها زیاد نیست (مانند کارخانهها، خطوط فرایند، خرده فروشیها، پمپهای بنزین و امثالهم) اجباری شده باشند.
امروزه اسپرینکلرها در اغلب ساختمانهای دیگر مانند مدارس و مجموعههای اقامتی نصب میشوند. این وضعیت تا حد زیادی ناشی از لابیگریهای صورت گرفته توسط شبکهی ملی اسپرینکلرهای اطفاء حریق، شبکهی اسپرینکلرهای اطفاء حریق اروپا و انجمن اسپرینکلرهای اطفاء حریق خودکار بریتانیا است.
در اغلب موارد، مقررات ساختمانی در اسکاتلند و انگلستان به جهت رعایت ایمنی افراد حاضر در انواع خاصی از املاک، نصب سیستمهای اطفاء حریق اسپرینکلر را در این محلها ضروری دانستهاند.
در اسکاتلند، همهی مدارس جدیدالإحداث، درمانگاههای جدید، گرمخانهها و آپارتمانهای بلند مرتبه توسط اسپرینکلر محافظت میشوند. در انگلستان همهی ساختمانهای به ارتفاع بیش از ۳۰ متر باید به اسپرینکلر مجهز باشند. در سال ۲۰۱۱، ولز به اولین کشوری در جهان بدل شد که نصب اسپرینکلرهای اطفاء حریق را در منازل جدیدالإحداث الزامی اعلام کرد. این قانون شامل منازل تازهساز و آپارتمانها و همچنین درمانگاهها و خوابگاههای دانشجویی میشود و از سپتامبر ۲۰۱۳ لازمالإجرا خواهد بود.
استفاده از سیستم اطفای حریق اسپرینکلر
اسپرینکلرها از سال ۱۸۷۴ در ایالات متحده مورد استفاده بودهاند و اغلب در کارخانجات نصب میشدهاند که طی قرن اخیر شاهد آتش سوزیهای فاجعه باری از نظر خسارات جانی و مالی بودهاند. در حال حاضر در آمریکا همهی ساختمانهای بلند مرتبه و زیرزمینی که بطور کلی ۷۵ فوت (۲۳ متر) بالاتر یا پایینتر از حد دسترسی عوامل آتشنشانی قرار گرفتهاند و توان آتشنشانان برای کشیدن شلنگ آب کافی برای اطفاء حریق احتمالی در آنها محدود است، ملزم به تجهیز شدن به اسپرینکلر هستند.
گاهی نصب اسپرینکلر بواسطهی مقررات ساختمانی الزامی دانسته شده و گاهی توسط شرکتهای بیمهای بدان توصیه شده تا از خسارات مالی یا وقفههای تجاری ناشی از حریق کاسته شود. در آمریکا، مقررات ساختمانی مربوط به محلهای تجمع عمومی بیش از ۱۰۰ نفره و محلهایی که خدمات اقامتی شبانه روزی ارائه میدهند، مانند هتلها، آسایشگاهها، خوابگاهها و بیمارستانها، معمولاً یا بر اساس مقررات ساختمانی، یا به عنوان پیش شرطی برای دریافت کمکهای مالی ایالتی و فدرالی و یا بعنوان یکی از شروط اخذ پروانه (که اخذ آن برای موسساتی که به دنبال آموزش پرسنل پزشکی هستند، الزامی به شمار میرود)، نصب اسپرینکلر را الزامی کرده اند.
مقررات اسپرینکلرهای اطفای حریق در ایالات متحدهی آمریکا
اگرچه تعداد قوانین فدرالی مشخص در زمینهی استانداردهای ساختمانی اندک است و وضع این قوانین عموماً به حوزههای قضایی محلی سپرده شده است، ولی دولت فدرال از ابزارهای تأمین مالی و پولی برای ترویج استانداردهای ایمنی در برابر حریق در ساخت و سازها استفاده کرده است.
در سال ۱۹۹۰، کنگرهی آمریکا مصوبهی PL-101-391 را با عنوان «قانون ایمنی هتل و متل (مصوب ۱۹۹۰)» گذراند. به موجب این قانون، همهی هتلها، سالنهای جلسات یا موسسات مشابهی که وجوه فدرال دریافت میکنند (در ازای اقامت مأمورین دولتی یا برگزاری جلسات دولتی و امثالهم)، باید الزامات مربوط به حریق و سایر الزامات ایمنی را رعایت کنند. مشهودترین نمونه از این الزامات، تعبیهی اسپرینکلر است. با افزایش هتلها و اقامتگاههای عمومی دیگری که با هدف پذیرش بازدیدکنندگان دولتی، تأسیسات خود را ارتقا میدهند، این نوع سیستمها رفته رفته به نُرم صنعت تبدیل میشوند – حتی با وجود آنکه هنوز در هیچ یک از آئین نامههای ساختمانی محلی، اجباری نشدهاند.
اگرچه آئین نامههای ساختمانی صراحتاً استفاده از اسپرینکلرهای اطفاء حریق را اجباری نکردهاند، ولی طوری تنظیم شدهاند که نصب این سیستمها به عنوان یک گزینهی انتخابیِ بسیار مفید شناخته شود. در اغلب آئین نامههای ساختمانی ایالات متحده، برای سازههای مجهز به سیستمهای اسپرینکلری اطفاء حریق، استفاده از مصالح ساختمانی ارزان قیمت، مساحت طبقات بزرگتر، و راهروهای خروج طولانیتر مجاز دانسته شده است و الزامات کمتری در زمینهی اطفاء حریق در حین ساخت و ساز منظور میشود. از این رو، معمولاً با نصب سیستم اسپرینکلر و صرفه جویی در دیگر هزینههای پروژه، هزینهی کل ساختمان نسبت به سازههای فاقد اسپرینکلر، کاهش مییابد.
در سال ۲۰۱۱، پنسیلوانیا و کالیفرنیا به اولین ایالتهای آمریکا تبدیل شدند که در آنها تجهیز ساختمانهای مسکونی جدیدالإحداث به سیستمهای اسپرینکلر الزامی اعلام شد. اما پنسیلوانیا همان سال این قانون را لغو کرد. امروزه بسیاری از شهرداریها نصب اسپرینکلر در ساختمانهای مسکونی را الزامی میدانند، حتی اگر در سطح ایالتی چنین الزامی وضع نشده باشد.
مقررات اسپرینکلرهای اطفای حریق در اروپا
افزایش توجه و حمایت از سیستمهای اسپرینکلر در انگستان که عمدتاً بدلیل لابیگری موثر شبکهی ملی اسپرینکلرهای اطفاء حریق، انجمن اسپرینکلرهای اطفاء حریق اروپا و انجمن اسپرینکلرهای خودکار بریتانیا رخ داده است، موجب شده سیستمهای اسپرینکلر بیشتری نصب شوند. به عنوان مثال، دولت انگلیس در ۱۰۰ امین شمارهی بولتن ساختمانی توصیه کرده بیشتر مدارس جدیدالإحداث به حفاظت در برابر حریق از طریق اسپرینکلر مجهز باشند. در سال ۲۰۱۱ ولز به اولین کشوری در جهان بدل شد که نصب اسپرینکلرهای اطفای حریق را در منازل جدیدالإحداث الزامی اعلام کرد. این قانون شامل منازل و آپارتمانها و همچنین درمانگاهها و اقامتگاههای دانشگاهی تازهساز میشود. در اسکاتلند همهی مدارس جدیدالإحداث و همینطور همهی پارکینگها، گرمخانهها و آپارتمانهای بلند مرتبه به اسپرینکلر مجهز هستند.
در بریتانیا از دههی ۱۹۹۰، اسپرینکلرها وارد مقررات ساختمانسازی (انگلستان و ولز) و استانداردهای ساختمانی اسکاتلند شدند و تحت شرایطی خاص، وجود سیستمهای اسپرینکلر به عنوان عاملی برای معاف شدن از رعایت برخی دیگر از بخشهای این مجموعه مقررات به شمار میرود. به عنوان نمونه، در صورت وجود سیستم اسپرینکلر، مجوز تراکم ۲ برابر و افزایش فاصلهی خروجی (تا خروجی در زمان حریق) را به همراه دارد و همچنین در این صورت کاهش درجهی حریق دیوارههای جداسازی داخلی نیز مجاز شمرده میشود.
در نروژ از جولای ۲۰۱۰، همهی خانههای جدیدی که بیش از دو طبقه داشتهاند و همچنین همهی هتلها، آسایشگاهها و بیمارستانهای جدید ملزم به داشتن اسپرینکلر شدهاند. در سایر کشورهای اسکاندیناوی نیز الزام به تعبیهی اسپرینکلر در آسایشگاههای جدید، یا وضع شده و یا بزودی وضع خواهد شد، و در فنلاند تا سال ۲۰۱۰، یک سوم آسایشگاهها مورد بهسازی قرار گرفته و به اسپرینکلر مجهز شدند. وقوع آتش سوزی در بازداشتگاه مهاجرین غیرقانونی در فرودگاه شیفول در هلند در ۲۷ اکتبر ۲۰۰۵ که موجب مرگ ۱۱ نفر از بازداشت شدگان گردید، به بهسازی و تعبیه ی اسپرینکلر در همهی زندانهایی از این دست در هلند شد. حادثهی آتش سوزی در فرودگاه دوسلدورف آلمان در ۱۱ آوریل ۱۹۹۶ که با مرگ ۱۷ نفر همراه بود، به نصب اسپرینکلر در همهی فرودگاههای بزرگ آلمان انجامید. در بیشتر کشورهای اروپایی دیگر نیز نصب اسپرینکلرها در مراکز خرید، انبارهای بزرگ و ساختمانهای بلند مرتبه الزامی شده است.
سیستمهای اطفاء حریق خودکار برای کنترل و خاموش کردن حریق بدون دخالت انسان بکار میروند. نمونههایی از این سیستمهای خودکار عبارتند از سیستمهای آبپاشی خودکار، اطفاء حریق گازی، و اطفاء حریق با ذرات آئروسل متراکم. وقتی که آتشسوزی در مراحل اولیهی آن اطفاء میشود، خسارات جانی به حداقل خود میرسند، چه اینکه ۹۳% از همهی مرگ و میرهای مرتبط با حریق زمانی روی میدهند که آتشسوزی مراحل اولیهی خود را پشت سر گذاشته است.۱- انواع سیستمهای خودکار
۲- اجزاء سیستم های اطفای حریق
۳- عوامل اطفاء حریق
۴- نگرانیها در حوزهی سلامتی و محیط زیست
۵- تاریخچه سیستم های اطفاء حریق
۶- سیستمهای اطفای حریق مدرن
امروزه گونههای مختلفی از سیستمهای اطفاء حریق وجود دارد و هر یک، استانداردهای مخصوص به خود را دارند. به فراخور کاربردهای بسیار متنوعی که این سیستمها دارند، تنوع خود آنها نیز زیاد است. اما به طور کلی میتوان سیستمهای اطفاء حریق خودکار را در دو گروه طبقهبندی نمود که عبارتند از: سیستمهای مهندسی شده و پیش مهندسی شده.
سیستمهای اطفاء حریق مهندسی شده برای موارد خاص طراحی شده و اغلب در تأسیسات بزرگی به کار میروند که در آنها، سیستم مورد نظر برای یک کاربرد بخصوص طراحی شده است. به عنوان نمونه میتوان به وسائل نقلیهی دریایی و زمینی، اتاقهای سرور، ساختمانهای عمومی و خصوصی، خطوط رنگکاری صنعتی، مخازن غوطهورسازی و اتاقهای سوئیچ برق اشاره کرد. سیستمهای مهندسی شده از تعدادی عامل گازی یا جامد استفاده کرده و بسیاری از آنها به طور خاص فرموله میشوند. حتی برخی از آنها در حالت مایع نگهداری شده و بصورت گاز آزاد میشوند.
سیستمهای اطفاء حریق پیش مهندسی شده از عناصر از پیش مهندسی شده استفاده میکنند تا نیازی به انجام کار مهندسی در ورای طراحی اولیهی محصول وجود نداشته باشد. در راهکارهای صنعتی متداول از این دست، از یک عامل شیمیایی تر یا خشک مانند کربنات پتاسیم یا مونوآمونیوم فسفات (MAP) برای حفاظت از فضاهای نسبتاً کوچکتری همچون تابلوهای توزیع، اتاق باتری، موتورخانه، توربینهای بادی، کالاهای خطرناک و دیگر مکانهای ذخیرهسازی استفاده میشود. همچنین اخیراً برخی طراحیهای مسکونی بوجود آمدهاند که معمولاً از مه آب استفاده کرده و کاربردهای مقاومسازی را هدف میگیرند.
برحسب تعریف، یک سیستم اطفاء حریق خودکار میتواند بدون دخالت انسان کار کند. برای دستیابی به این مهم، چنین سیستمی میبایست از ابزارهایی برای تشخیص، تحریک و رهاسازی برخوردار باشد. در بسیاری از سیستمها، تشخیص از طریق وسایل مکانیکی یا الکتریکی صورت میپذیرد. در تشخیص مکانیکی از شناساگرهای مبتنی بر رابطهای قابل ذوب یا لامپهای دمایی استفاده میشود. این شناساگرها به نحوی طراحی شدهاند که در یک دمای مشخص، جدا شده و موجب شکلگیری کشش در یک مکانیزم رهاسازی گردند. در تشخیص الکتریکی از شناساگرهای حرارتیِ مجهز به خودبازگردانی استفاده میشود، اتصالاتی که در حالت عادی باز هستند و در صورت رسیدن دما به یک مقدار از پیش تعیین شده، بسته میشوند. این سیستمها امکان عملکرد دستی از راه دور یا مستقیم را هم دارند. معمولاً جزء محرک یا از یک سیال تحت فشار همراه با یک شیرفلکهی رهاسازی تشکیل شده است و یا در برخی از موارد یک پمپ الکتریکی این وظیفه را برعهده دارد. رهاسازی از طریق لوله کشی و نازلها صورت میگیرد. طراحی نازلها با توجه به عامل مورد استفاده و میزان پوشش مورد نظر انجام میشود.
در گذشتههای دور، آب تنها عامل اطفاء حریق به شمار میرفت. اگرچه امروزه هم از آب استفاده میشود، ولی استفاده از آن با محدودیتهایی روبروست. مهمترین محدودیت در این زمینه آن است که مایع و رسانا بودن آب میتواند به اندازهی خود حریق به اموال آتش گرفته آسیب وارد کند.
عامل |
ترکیب اصلی |
کاربردها |
HFC22ea (مانند FM-200) |
هپتافلوئوروپروپان |
لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات تولید، کتابخانهها، مراکز داده، اتاقهای سوابق پزشکی، اتاقهای سرور، ایستگاههای پمپاژ نفت، موتورخانهها، اتاقکهای مخابراتی، فضاهای مربوط به موتور و ماشین آلات، تلمبه خانهها، اتاقهای کنترل |
FK-5-1-12 ( مانند سیال حفاظت در برابر حریق ۳M Novec 1230) |
کتون فلوئوردارشده |
لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات تولید، کتابخانهها، مراکز داده، اتاقهای سوابق پزشکی، اتاقهای سرور، ایستگاههای پمپاژ نفت، موتورخانهها، اتاقکهای مخابراتی، فضاهای مربوط به موتور و ماشین آلات، تلمبه خانهها، اتاقهای کنترل |
IG-01 |
آرگون |
همان کاربردهای FM-200 و سیال Novec 1230؛ سطح خطر نوع B پایینتر |
IG-55 |
آرگون (۵۰%) و نیتروژن (۵۰%) |
به IG-01 مراجعه کنید |
IG-100 |
نیتروژن |
به IG-01 مراجعه کنید |
IG-541 |
آرگون (۴۰%)، نیتروژن (۵۲%) و دی اکسید کربن (۸%) |
به IG-01 مراجعه کنید |
دی اکسید کربن |
دی اکسید کربن |
اتاقهای کنترل خالی (بدون تردد و یا حضور دائمی انسانی)، عملیات اندودکاری، خطوط رنگکاری، غبارگیرها، اتاق ترانسفورماتورها، تجهیزات برقی برخط، مایعات اشتعالپذیر، سرخکنهای تجاری |
FE-13 |
فلوئوروفرم |
فریزرهای نگهداری شواهد پلیسی، ایستگاههای پمپاژ گاز طبیعی نجیب یا قطارها/کامیونها/جرثقیلهایی که در آب و هوای سرد کار میکنند، لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات تولید، کتابخانهها، مراکز داده، اتاقهای سوابق پزشکی، اتاقهای سرور، ایستگاههای پمپاژ نفت، موتورخانهها، اتاقکهای مخابراتی، فضاهای مربوط به موتور و ماشین آلات، تلمبه خانهها، اتاقهای کنترل |
مادهی شیمیایی تَر |
کربنات پتاسیم |
آشپزخانههای تجاری |
مادهی شیمیایی خشک ABC |
مونوآمونیوم فسفات |
اطاقکهای رنگ، مخازن غوطهورسازی، عملیات اندودکاری، محلهای نگهداری مایعات اشتعالپذیر، محلهای مخلوطکاری رنگ، کانالهای هواکش |
مادهی شیمیایی معمولی |
بی کربنات سدیم |
بنزین، پروپان و حلالها، تجهیزات برقی برخط، مایعات اشتعالپذیر |
کف (فوم) |
شویندهی مصنوعی، پلی ساخارید، فلوئوروآکیل سورفاکتانت |
مایعات اشتعالپذیر |
مادهی شیمیایی خشک Purple K |
بی کربنات پتاسیم |
کاربردهای صنعتی و تجاری پرخطر، بویژه با مایعات اشتعالپذیر |
ذرات آئروسل جامد |
نیترات پتاسیم |
کاربرد در اطفاء حریق با ذرات آئروسل متراکم، کاربردهای تجاری و صنعتی پرخطر، فاقد پتانسیل تخریب اوزون یا گرمایش جهانی |
هولوترون ۱ |
۲،۲-دیکلرو-۱،۱،۱-تریفلوئورواتان |
تجهیزات برقی برخط، مایعات اشتعالپذیر |
مه آب (واترمیست) |
آب |
همهی انواع حریق (A، B، C، F)، مواد اشتعالپذیر معمولی (کاغذ، چوب، پارچه)، مایعات اشتعالپذیر، حریقهای آشپزخانهای (انواع K و F)، حریقهای ناشی از جریان برق |
آب |
آب |
مواد اشتعالپذیر معمولی (کاغذ، چوب، پارچه) |
نگرانیها در حوزهی سلامتی و محیط زیست
عوامل اطفاء حریق شیمیایی، به رغم اثربخشی بالایی که دارند، بی عیب نیستند. در اوایل قرن بیست و یکم از تتراکلرید کربن به شکل گستردهای به عنوان یک حلال پاکسازی خشک، یک عامل خنکسازی و یک عامل اطفاء حریق استفاده میشد. اما بعدها مشخص شد که تتراکلرید کربن میتواند اثرات ناگواری بر سلامت داشته باشد. از اواسط دههی ۱۹۶۰ میلادی، مادهی هالون ۱۳۰۱ به عنوان عامل استاندارد صنعت برای محافظت از اموال با ارزش در برابر آتشسوزی به شمار میرفت. به عنوان یک عامل اطفاء حریق، هالون ۱۳۰۱ از مزایای متعددی برخوردار است از جمله اینکه به سرعت عمل میکند، ایمنی اموال را خدشه دار نمیکند و فضای اندکی برای نگهداری لازم دارد. عمدهترین ایرادات هالون ۱۳۰۱ عبارتند از تخریب لایهی اوزون و مضر بودن بالقوهی آن برای انسان. از سال ۱۹۸۷، ۱۹۱ کشور دنیا پروتکل مونترئال را در زمینهی مواد تخریب کنندهی لایهی اوزون امضاء کردند. این پروتکل یک معاهدهی بینالمللی است که برای محافظت از لایهی اوزون با توقف تدریجی تولید برخی از موادی که گمان میرود مسئول تخریب این لایه باشند، طراحی شده است. از جملهی این مواد، هیدروکربنهای هالوژندارشده بودند که اغلب در اطفاء حریق بکار میروند. در نتیجه، تولید کنندگان روی مواد جایگزین هالون ۱۳۰۱ و هالون ۱۲۱۱ (هیدروکربنهای هالوژندارشده) متمرکز شدند. همچنین برخی از کشورها گامهایی را برای اجباری کردن حذف سیستمهای مبتنی بر هالونی که پیش از این نصب شدهاند، برداشتند. آلمان و استرالیا اولین کشورهای دنیا بودند که این اقدام را الزامی اعلام کردند. در هر دوی این کشورها، بجز برخی موارد حیاتی، سیستمهای مبتنی بر هالون بطور کامل برچیده شدهاند. اکنون اتحادیهی اروپایی نیز در صدد اجباری اعلام کردن برچیدن سیستمهای مبتنی بر هالونی است که پیش از این نصب شده اند.
اولین اختراع در حوزهی اطفاء حریق در ۱۰ فوریهی ۱۸۶۳ و توسط شرکت آلونسون کرین (Alanson Crane) در ویرجینیا به ثبت رسید. اولین سیستم آبپاشی حریق توسط H. W. Pratt در سال ۱۸۷۲ ثبت اختراع شد. ولی اولین سیستم آبپاشی خودکار عملی در سال ۱۸۷۴ و توسط هنری اس. پارمالی (Henry S. Parmalee) از شرکت نیوهیون (New Heaven) در ایالات کانکتیکات آمریکا ابداع شد. او این سیستم را در کارخانهی پیانویی که در مالکیت وی بود، نصب کرد.
از اوایل دههی ۱۹۹۰، شرکتهای سازنده موفق به توسعهی جایگزینهایی کارآمد و ایمن برای هالون شدهاند. این جایگزینها عبارتند از FM-200 ساخت شرکت DuPont، هالورتون ساخت شرکت American Pacific، ترکیب FPC ساخت شرکت FirePro و سیال محافظت از حریق Novec 1230 ساخت شرکت ۳M. بطور کلی، جایگزینهای امروزی هالون در دو دستهی عمده قرار میگیرند که عبارتند از همنوع (عوامل اطفاء گازی) یا غیرهمنوع (فناوریهای جایگزین). عوامل گازی همنوع خود به دو گروه کلی دیگر طبقهبندی میشوند که عبارتند از هالوکربنها و گازهای نجیب. عوامل غیرهمنوع نیز به مواردی همچون مه آب یا استفاده از سیستمهای تشخیص دود هشداردهنده اطلاق میشود.
سیستم های اطفاء حریق آیروسل (Aerosol) یا DSPA توسعه یافته اند تا جایگزین سیستم های هالون گردند که در اصل در کاربردهای دریایی، اتاقهای IT و غیره کاربرد داشتند. سیستم های اطفای حریق آیروسل را به صورت الکتریکی، گرمایی و دستی می توان فعال کرد. این سیستم بر روی لایه اوزون اثرگذار نبوده و باعث افزایش فشار در محیطی ای که در آن فعال شده است نمی شود.
اتاق های سرور جزو مراکزی هستند که حتما باید سیستم اعلام و اطفای حریق در آنها تعبیه شده باشد چرا که این مراکز به خاطر استفاده در تمامی اوقات شبانه روز و عبور تعداد زیادی کابل و سیم از محلهای مختلف همچین ایجاد دما توسط سرور ها همواره در معرض خطر آتش سوزی و یا احتراق می باشند
یکی از سیستمهای متداول استفاده در حریقهای مشابه اتاق سرور و دیتا سنتر و مراکز برق سیستم ایروسل است این سیستم قادر است تا در مدت کوتاهی با تخلیه در محل آتش و رخنه در زنجیره تکمیلی آتش جلوی افزایش آتش را گرفته و آتش را در نطفه خفه کند
سیستم آیروسل توسط کپسولهایی که با جرم های مختلف برای قرار گیری در محلهای مختلف ساخته می شود شناخته شده و توسط سیستم الکتریکی سنسور دود و آتش فرمان می پذیرد
در سیستم آیروسل از سنسور های دود و آتش به پنل مرکزی و یا به کپسولها در زمان احتراق فرمان تخلیه ارسال می شود در زمان کمتر از ۱ دقیقه کل احتراق صورت گرفته در هر ابعادی خاموش می شود
کپسولهای ایروسل نیاز به چک و یا شارژ سالانه ندارند و فقط پس از استفاده (در صورت تخلیه در حریق) دوباره پر و یا جایگزین می شوند
اندازه جرم کپسولها متناسب با حجم فضای اتاق سرور و یا دیتا سنتر و یا حتی داخل تابلوی برق تعیین می شود که می توان به صورت تقریبی بازای هر ۱۰ متر مکعب از ۱ کیلو گرم آیروسل برای اطفاء استفاده کرد
محل نصب کپسولهای ایروسل روی دیوار و روی سقف و یا داخل تابلوها و رک ها می باشد و ابعاد بسیار کوچکی دارند(در سیستم fm 200 ابعاد کپسولها بزرگ است و محل قرار گیر آنها باید بیرون اتاق سرور باشد)
و ارتباط کپسولها و سیستم مرکزی فقط از طریق سیم انجام می شود و نیاز به هیچ گونه لوله کشی و یا تجهیزات اضافه دیگر نیست(برعکس سیستم fm 200 ;i که نیازمند لوله کشی و نازل گذاری است)
شرکت مهندسی رسا سیستم مهرگان با اتکاء به تواناییهایی که در داخل و خارج از کشور دارد فعالیت خود را در زمینه تأمین تجهیزات ابزار دقیق آغاز نموده و توانسته محصولات زیادی در این زمینه به فروش برساند.
تجهیزاتی که در زمینه ابزاردقیق توسط این شرکت قابل تأمین است به صورت زیر می باشد:
۱٫ تجهیزات اندازه گیری فشار (Pressure)
۱-۱٫ انواع سوئیچ فشار (Pressure Switch)
۱-۲٫ انواع گیج فشار (Pressure Gauge)
۱-۳٫ انواع ترانسمیتر فشار (Pressure Transmitter)
۲٫ تجهیزات اندازه گیری دبی (Flow)
۲-۱٫ انواع سوئیچ فلو (Flow Switch)
۲-۲٫ انواع گیج فلو (Flow Gauge)
۲-۳٫ انواع ترانسمیتر فلو (Flow Transmitter)
۳٫ تجهیزات اندازه گیری سطح (Level)
۳-۱٫ انواع سوئیچ سطح (Level Switch)
۳-۲٫ انواع گیج سطح (Level Gauge)
۳-۳٫ انواع ترانسمیتر سطح (Level Transmitter)
۴٫ تجهیزات اندازه گیری دما (Temperature)
۴-۱٫ انواع سوئیچ دما (Temperature Switch)
۴-۲٫ انواع گیج دما (Temperature Gauge)
۴-۳٫ انواع ترانسمیتر دما (Temperature Transmitter)